Wojewódzki Program Aktywizacji Gospodarczej oraz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej – Owca Plus do roku 2020

Uchwała nr 716/34/V/2015 Zarządu Województwa Śląskiego z dnia 7 maja 2015 roku

Obserwowany na przestrzeni lat stopniowy zanik wypasu owiec, spowodowany znacznym zmniejszeniem zapotrzebowania na produkty pochodzenia owczego (wełnę, ser, mięso) wpływa, niemal nieodwracalnie, na zarastanie cennych przyrodniczo terenów Beskidów i Jury Krakowsko- Częstochowskiej ekspansywnymi gatunkami roślin i samosiejkami drzew. To z kolei prowadzi do zubożenia przyrody oraz powoduje nieodwracalne zmiany w tradycyjnym krajobrazie, pozbawiając go m.in. walorów turystycznych.

Mając na uwadze powyższe, w 2007 roku Samorząd Województwa Śląskiego przystąpił do realizacji Programu Aktywizacji Gospodarczej oraz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko- Częstochowskiej – Owca Plus. Program zakładał przywrócenie gospodarki pasterskiej w Beskidach i na Jurze Krakowsko- Częstochowskiej w celu zahamowania niekorzystnych zmian przyrodniczych, a także ochronę spuścizny kulturowej tych terenów. Po dwuletnim okresie pilotażowym (2008- 2009) Zarząd Województwa Śląskiego przyjął Programu Owca Plus na lata 2010-2014.

Program Owca Plus jest przykładem praktycznej realizacji czynnej ochrony cennych przyrodniczo hal i polan górskich Beskidów oraz muraw Jury Krakowsko-Częstochowskiej poprzez powstrzymanie sukcesji lasu w oparciu o gospodarkę pasterską. Ponadto, Program wpływa pozytywnie na kultywowanie tożsamości kulturowej związanej z pasterstwem, stymuluje rozwój produktów tradycyjnych i regionalnych, rękodzieła, a także rozwój turystyki kulturowej.

Realizacja Programu Owca Plus, umożliwia połączenie szeroko rozumianego dobra ekologicznego z aspektem ekonomicznym, co zachęca lokalną społeczność do aktywnego uczestnictwa w nim. Pasterstwo stało się między innymi bazą dla wykorzystania kapitału społecznego wsi. Kultywowanie wciąż jeszcze zachowanych tradycji i zwyczajów Beskidów i Jury Krakowsko- Częstochowskiej związanych z gospodarką pasterską uatrakcyjnia ofertę agroturystyczną gmin włączonych do Programu, zaś organizowane imprezy w ramach Programu Owca Plus na stałe wpisały się już w kalendarz imprez kulturalnych przyciągając całe rzesze turystów nie tylko z regionu.

Mając na uwadze podtrzymanie, utrwalenie i poszerzenie dotychczasowych osiągnięć Programu Owca Plus, konieczne jest kontynuowanie podjętych działań.

Prace nad aktualizacją Programu poprzedzone zostały konsultacjami m.in. z hodowcami owiec i kóz, przedstawicielami środowisk rolniczych, Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Śląskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego, przedstawicielami NGO.

Uczestnicy konsultacji jednogłośnie podtrzymali stanowisko pilnej potrzeby utrzymania wypasu na terenach biorących udział dotychczas w Programie, a ponadto włączenia do niego nowych. Uczestnicy konsultacji byli zgodni, że żywotność pasterstwa w Beskidach i na Jurze Krakowsko- Częstochowskiej umożliwi zachowanie ważnej części naszego narodowego dziedzictwa, w które niewątpliwie wpisuje się kultura pasterska.

Załączniki
Załącznik 2 - Obszary wypasu na Jurze Krakowsko- Częstochowskiej
Załącznik 1 - Obszary wypasu w Beskidach
Wojewódzki Program Aktywizacji Gospodarczej oraz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej – Owca Plus do roku 2020

Linki do stron zewnętrznych
Uchwała zarządu nr 716/34/V/2015 z dnia 7 maja 2015 roku