Laureaci Nagrody im. Karola Miarki w roku 2006

Prof. Janusz Hereźniak

Prof. dr hab. Janusz Hereźniak jest profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Łódzkiego w Katedrze Geobotaniki i Ekologii Roślin.
Urodził się w 1935 roku w Wancerzowie koło Częstochowy a w częstochowskim Liceum Ogólnokształcącym im. H. Sienkiewicza uzyskał wykształcenie średnie. Ukończył studia biologiczne na Uniwersytecie Łódzkim w 1961 roku i rozpoczął pracę naukową w Zakładzie Systematyki i Geografii Roślin.
Jest wybitnym geobotanikiem, dendrologiem i ekologiem oraz autorytetem w dziedzinie ochrony przyrody a także pedagogiem popularyzującym wiedzę przyrodniczą. Jest też współautorem projektu i orędownikiem idei powołania Jurajskiego Parku Narodowego oraz członkiem Wojewódzkiej Rady Ochrony Przyrody Województwa Śląskiego w Katowicach i Rady Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego.
Zajmuje się fotografią artystyczną, a w szczególności fotografią przyrodniczą. Jest członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików.
Szczególnie silne są związki Profesora z regionem częstochowskim i to zarówno w obszarze badań naukowych, publicystycznych oraz dokumentacji fotograficznej. Dzięki Profesorowi nastąpił intensywny rozwój badań florystycznych i fitosocjologicznych na obszarze północnej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej.
Aktywnie wspiera wszelkie działania proekologiczne, uświadamiając wartość dziedzictwa przyrodniczego i znaczenie ochrony środowiska naturalnego.
Jest społecznie zaangażowany w działalność Częstochowskiego Towarzystwa Naukowego (obecnie wiceprezes), którego celem jest rozbudzanie i utrzymanie życia naukowego w regionie częstochowskim.
Zasiada w różnych gremiach doradczych i opiniotwórczych oraz zarządach licznych organizacji społecznych i naukowych.
Prof. J. Hereźniak jest autorem ponad 160 publikacji, w tym 70 prac naukowych a wśród nich 10 książek.
Jako artysta fotografik opublikował około 135 prac, w tym 54 naukowe o tematyce botanicznej oraz 13 związanych z fotografią naukową i artystyczną. Jest autorem 3 albumów będących podsumowaniem 30 lat prac badawczych na terenie północnej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej.
Swoje prace fotograficzne prezentował na 29 wystawach indywidualnych i 46 zbiorowych w kraju i za granicą.
W swojej różnorodnej działalności na rzecz regionu częstochowskiego apeluje o docenianie wartości przyrodniczej tego obszaru i podkreśla jej ogromny wpływ na formy dziedzictwa kulturowego i etnograficznego.
Wszechstronność zainteresowań naukowych, wielość zasług w dziedzinie humanistyki przyczyniły się do uhonorowania Profesora 30 odznaczeniami i nagrodami podkreślającymi jego wkład w ochronę przyrody oraz rozwój kultury i sztuki fotograficznej.
Wszechstronność zainteresowań naukowych, wielość zasług w dziedzinie humanistyki przyczyniły się do uhonorowania Profesora 30 odznaczeniami i nagrodami podkreślającymi jego wkład w ochronę przyrody oraz rozwój kultury i sztuki fotograficznej.

Jerzy Moskal

Urodził się 8 czerwca 1930 roku w Drohobyczu, jest jednak związany ze Śląskiem od 1945 r. Tutaj też ukończył studia na Wydziale Grafiki Krakowskiej ASP. Tutaj też debiutował jako scenograf i inscenizator. Pierwszym dziełem, jakie przygotował były "Igraszki z satyrem" w katowickim Teatrze Satyry (1957), które zwróciły uwagę na młodego twórcę. Wówczas też związał się z telewizją. Przez pierwsze trzy lata istnienia katowickiego ośrodka pełnił funkcję naczelnego scenografa (1957-1960). Był też redaktorem "Przemian" i "Poglądów", nadając im oryginalny rozpoznawalny i indywidualny kształt graficzny. W ciągu 23 lat ukazało się ponad 300 collages oraz 200 ilustracji i portretów.
Jest twórcą uniwersalnym, uprawiając tak różne i odmienne dziedziny, jak: grafika książkowa, malarstwo, rzeźba, scenografia teatralna, telewizyjna i filmowa, plakat teatralny. Współpracował ze znakomitościami polskiej sceny, takimi jak: Lidia Zamkow, Kazimierz Kutz, Bohdan Hussakowski, Józef Para, Jerzy Zegalski, Józef Wyszomirski.
Do historii polskiej sceny należą realizacje: "Sonety Kreutzerowskiej", "Pamiętnik z Powstania Warszawskiego", "Zmartwychwstanie", "Lot nad kukułczym gniazdem". Wszystkie one wyróżniają się niezwykłą oszczędnością ornamentacyjną, którą zastępuje metaforyczność, intelektualna formuła ekspresji; tak zawsze ceniona przez odbiorców.
Jerzy Moskal należy do grona wybitnych artystów, znanych powszechnie w kraju, identyfikowanym z naszym regionem. Świadczą o tym nagrody otrzymane na festiwalach m.in. w Opolu, Kaliszu i Wrocławiu. Jest też inicjatorem i twórcą Centrum Scenografii Polskiej Oddziału Muzeum Śląskiego w Katowicach, unikatowego przedsięwzięcia w kraju i Europie. Zainicjował Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach i współorganizował kolejne edycje Spotkań Teatru Wizji i Plastyki.
Wielką pasją urodzonego w Drohobyczu Jerzego Moskala są też dzieje Śląska owego styku kulturowego, ale i niezwykłego źródła twórczej inspiracji. W tym też nurcie mieszczą się niezwykłe książki, popularyzujące kulturę naszego regionu, takie jak: "Ilustrowany słownik dziejów Śląska" (1993), "Bogucice, Załęże et Nova Villa Katowice" (1993), czy też "Album pisarzy śląskich".

Józef Broda

Góral urodzony w 1941 roku w Ustroniu Lipowcu. Pedagog, instrumentalista i budowniczy instrumentów ludowych, działacz społeczno-kulturalny i folklorysta. Przez wiele lat nauczyciel szkół podstawowych w Koniakowie i Istebnej Zaolziu. Jego celem było popularyzowanie wśród dzieci i młodzieży lokalnych tradycji. Folklor stał się środkiem wychowania poprzez działanie w grupach twórczych, na przykład w formie teatru obrzędowego. Ich prezentacje, między innymi w programach telewizyjnych, przyczyniły się do rozsławienia folkloru Beskidu Śląskiego, a dla wielu nauczycieli stały się poprzez swoje nowatorstwo inspiracją w pracy pedagogicznej.
Te kontynuowane do dzisiaj działania są przykładem symbiozy człowieka, przyrody i kultury. Specyficzne odczuwanie miejsca człowieka w naturze, której cząstkę stanowi, stało się też inspiracją do realizacji niezwykłych widowisk plenerowych. Józef Broda bierze w nich udział nie tylko jako instrumentalista. Często jest ich twórcą i reżyserem.
Gra - znakomicie - na każdym góralskim instrumencie, także na listku czy źdźble. Początkowo z wielkimi sukcesami brał udział w konkursach gry na instrumentach ludowych, później dał się poznać jako wykonawca nowoczesnych utworów kompozytora Ryszarda Gabrysia. Występował również z Warszawskim Kwartetem Saksofonowym, prezentującym muzykę od Bacha po Kilara. Jego liczne nagrania znajdują się w taśmotekach Polskiego Radia i Telewizji Polskiej, a także w zbiorach zagranicznych. W 1997 r. Józef Broda nagrał płytę "Symfonia o przemijaniu, życiu, śmierci...", która jest podsumowaniem jego dotychczasowych doświadczeń artystycznych i filozoficznych. Materiał na tę płytę został zarejestrowany w warunkach naturalnych, w plenerze i w domu artysty na Wyrszczku w Koniakowie.
Józef Broda potrafi nawiązać bardzo twórczy i bezpośredni kontakt z uczestnikami prowadzonych przez siebie festiwali. Tak było przez lata podczas Tygodnia Kultury Beskidzkiej, tak dzieje się co roku m.in. w Kazimierzu nad Wisłą, Zielonej Górze i Nowym Sączu. Taka też - twórcza i bezpośrednia - atmosfera towarzyszyła koncertom "Tam, gdzie biją źródła", animowanym przez Józefa Brodę na Równicy w Ustroniu.
Józef Broda jest m.in. laureatem Nagrody Czerwonej Róży (1979) i Nagrody im. Józefa Chałasińskiego za upowszechnianie kultury (1984). W 1995 r. został uhonorowany Nagrodą im. Oskara Kolberga, a przed trzema laty nagrodą powiatu cieszyńskiego w dziedzinie kultury.

Dr Krzysztof Spałek

Odkrywca stanowiska paleontologicznego w Krasiejowie. Autor ponad 100 publikacji naukowych i opracowań dotyczących geografii roślin, geobotaniki, fitosocjologii i ochrony przyrody. Współredaktor pierwszej w Polsce regionalnej "Czerwonej księgi roślin województwa opolskiego". Odkrywca kilku nowych dla Polski zbiorowisk roślinnych. Autor wielu publikacji popularnonaukowych dotyczących przyrody i historii Śląska Opolskiego.
Odkryte przez Krzysztofa Spałka stanowisko paleontologiczne należy do największych i najciekawszych na świecie. Znaleziono w nim bardzo liczne skamieniałości kości triasowych płazów i gadów, m.in. najstarszego reprezentanta z linii rozwojowej dinozaurów - silezaura Silesaurus opolensis.Jak dotąd w Polsce nie odnaleziono kości dinozaurów, a jedynie ich tropy.
Współredaktor m.in. książki "Ochrona szaty roślinnej Śląska Opolskiego". Jest popularyzatorem wiedzy przyrodniczej o Śląsku Opolskim dzięki publikacjom w czasopismach krajowych i zagranicznych.

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ul. Ligonia 46, 40-037 Katowice