Produkty tradycyjne

Na mocy Ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych utworzona została Lista Produktów Tradycyjnych (LPT).

Prawo do umieszczania na Liście Produktów Tradycyjnych mają produkty, które charakteryzują się tradycyjną, ugruntowaną w czasie - przynajmniej 25 - letnią metodą wytwarzania, których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji.
Z wnioskiem o wpis produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego na LPT mogą wystąpić osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej wytwarzające dane produkt rolny, środek spożywczy lub napój spirytusowy.

Lista Produktów Tradycyjnych:

• służy rozpowszechnianiu informacji dotyczących wytwarzania produktów tradycyjnych;
• nie jest instrumentem ochrony nazw produktów. Wpis nazwy produktu odnoszącej się do obszaru geograficznego na Listę Produktów Tradycyjnych nie stanowi uznania pochodzenia tego produktu z obszaru, do którego nawiązuje nazwa. Na liście, o ile będzie to oczywiście uzasadnione tradycją wytwarzania danego wyrobu, mogą pojawić się produkty o identycznych nazwach, które pochodzą z różnych regionów Polski;
• stwarza wytwórcom produktów tradycyjnych możliwość ubiegania się o udzielenie odstępstw od obowiązujących i prawnie uregulowanych wymogów produkcyjnych (weterynaryjnych, higienicznych lub sanitarnych). Odstępstwa te muszą wynikać ze stosowania przez producentów niezmiennych, tradycyjnych metod wytwarzania. Udzielenie tego typu odstępstw nie może wpływać negatywnie na jakość zdrowotną produktu;
• ma na celu pogłębienie wiedzy konsumentów na temat tradycyjnej żywności i polskiego dziedzictwa kulturowego oraz zwiększenie ich zainteresowania tego typu produktami i można liczyć, że przyczyni się do wzrostu dochodów wytwórców tradycyjnego jadła.

Produkty wpisane na LPT stanowią mogą być dobrym elementem promującym region.

Ustawa z dnia 24 października 2008 r. o zmianie ustawy o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw wprowadziła zmiany w dotychczas obowiązujących przepisach. Oprócz ww. wymagań produkty wpisywane na LPT powinny stanowić element dziedzictwa kulturowego regionu, w którym są wytwarzane oraz być elementem tożsamości społeczności lokalnej.

Wniosek o wpis produktu na LPT wnioskodawca składa do właściwego Marszałka Województwa, gdzie jest oceniany pod względem spełniania wymogów formalnych oraz w zakresie spełniania przez produkt określonych wymagań. Przed przekazaniem wniosku do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marszałek zwraca się do Polskiej Izby Produktu Regionalnego i Lokalnego o wyrażenie w terminie 30 dni opinii w zakresie spełniania przez produkt, środek spożywczy lub napój alkoholowy określonych wymagań. W przypadku niewydania opinii w w/w terminie wymóg zasięgnięcia opinii uważa się za spełniony.

Opinia Izby nie jest wiążąca, a ostateczna decyzja o przekazaniu wniosku do Ministerstwa Rolnictwa należy tylko i wyłącznie do Marszałka. Wniosek z załączoną opinią Izby (pozytywną lub negatywną) jest przesyłany do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Produkty regionalne

Produkty regionalne to produkty wytwarzane tylko w niektórych regionach Unii Europejskiej, a ich nazwa i technologia wytwarzania są prawnie chronione. Do indywidualizacji produktów służą oznaczenia geograficzne - Chronione Oznaczenie Geograficzne (CHOG) i Chroniona Nazwa Pochodzenia (CHNP). Wskazują one na pochodzenie produktów regionalnych, z których słynie dany region (bezpośrednio lub pośrednio). Ochrona pn. Gwarantowana Tradycyjna Specjalność przyznawana jest tym produktom, których specyficzny charakter wynikać z tradycji oraz produkt musi posiadać cechy, które odróżniają go od innych produktów.

Przyznanie w/w oznaczeń zwiększa konkurencyjność wyrobów i może również być poważnym elementem oddziaływania na potencjalnego klienta. Produkt, którego pochodzenie jest gwarantowane przez Unię Europejską, współtworzy wizerunek obszaru swojego pochodzenia i tym samym zachęca do odwiedzenia danego regionu (oddziaływująca jednocześnie na rozwój turystyki). Warto zwrócić uwagę, że konsument mający dostęp do produktu wyższej jakości, zapoznaje się jednocześnie z jego producentem oraz środowiskiem naturalnym i kulturowym, w którym wyrób powstawał. Poprzez związek produktu z regionem, zakup staje się początkiem kontaktu z wyjątkową kulturą, tradycją, historią, społecznością i przyrodą danego obszaru.

Produkty zarejestrowane czyli wpisane przez Komisję Europejską do Rejestru Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych lub do Rejestru Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności. Zgodnie z przepisami zarejestrowane nazwy są chronione przed:

• wszelkim bezpośrednim lub pośrednim wykorzystywaniem w celach komercyjnych zarejestrowanej nazwy dla produktów nie objętych rejestracją, o ile produkty te są porównywalne do produktów zarejestrowanych pod tą nazwą lub jeśli stosowanie nazwy narusza prestiż chronionej nazwy;
• każdym niezgodnym z prawem zawłaszczeniem, imitacją lub aluzją, jeśli nawet prawdziwe pochodzenie produktu jest zaznaczone lub chroniona nazwa została przetłumaczona, lub towarzyszy jej wyrażenie "w stylu", "rodzaju", "przy użyciu metody", "tak jak produkowane w", "imitacja" lub "podobne";
• wszelkimi innymi fałszywymi lub mylącymi danymi odnoszącymi się do miejsca pochodzenia, właściwości lub podstawowych cech produktu na opakowaniu wewnętrznym lub zewnętrznym, w materiale reklamowym lub dokumentach odnoszących się do danego produktu lub na opakowaniu produktu w pojemniku, mogącym stworzyć fałszywe wrażenie co do jego pochodzenia;
• wszelkimi innymi praktykami mogącymi wprowadzić w błąd zainteresowanych co do prawdziwego pochodzenia produktu.

Produkty zarejestrowane:

• BRYNDZA PODHALAŃSKA
• OSCYPEK
• MIÓD WRZOSOWY Z BORÓW DOLNOŚLĄSKICH
• PÓŁTORAK
• DWÓJNIAK
• TRÓJNIAK
• CZWÓRNIAK
• ROGAL ŚWIĘTOMARCIŃSKI

Do Komisji Europejskiej złożono 25 wniosków, które czekają na rejestrację.

Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ul. Ligonia 46, 40-037 Katowice