Kamień węgielny pod Nowe Muzeum Śląskie
Dzisiaj na terenie byłej kopalni Katowice odbyła się uroczystość wmurowania Aktu Erekcyjnego pod budowę nowego zespołu muzealnego dla Muzeum Śląskiego
Uroczystość poprzedziło ogłoszenie wyniku „Konkursu na wykonanie koncepcji funkcjonalnej i przestrzennej Nowego Muzeum Śląskiego w Katowicach”, zorganizowanego przez Zarząd Województwa Śląskiego. Nagrodę w wysokości 30 tys zł przyznano projektowi firmy architektonicznej „P.A. NOVA Sp. z o.o.” z Gliwic.
Koncepcja, która może stanowić podstawę do przyszłego projektu architektonicznego muzeum, przewiduje stworzenie kwartału muzealnego z zachowaniem zabytkowych budowli oraz wkomponowaniem nowych. Niekonwencjonalnym rozwiązaniem jest włączenie w przestrzeń Muzeum systemu kopalnianych korytarzy oraz dawnych wyrobisk. Atutem projektu jest także jego powiązanie przestrzenne z centrum miasta.
Główną ideą Muzeum, jak wyjaśnił podczas prezentacji projektu kierownik zespołu architektów firmy „NOVA” Stanisław Lessaer, jest nawiązanie do tradycji miejsca. „Muzeum ma zachować „genius loci”. Jest to miejsce kopalni, z którą mieszkańcy są emocjonalnie związani” , powiedział Lessaer.
Podczas uroczystości marszałek Województwa Śląskiego Michał Czarski przedstawił plany dalszych działań prowadzących do realizacji inwestycji. W 2006 roku rozpocznie się rewaloryzacja zabytkowych budynków podlegających ochronie konserwatorskiej. Pochodzą one z przełomu XIX i XX wieku, tworzą zespół zabudowy szybu „Bartosz”. Należa do nich: budynek nadszybia z wieżą wyciągową, maszynownia z parowym wyciągiem oraz budynek siłowni i hali sprężarek.
Równolegle rozpoczną się prace nad dokumentacją projektu. Otworzy to możliwość ubiegania się o fundusze Unii Europejskiej w 2007 roku w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego. Przy optymalnym scenariuszu, można pozyskać nawet 75% kosztów inwestycji. Zdaniem Michała Czarskiego w roku 2007 powinna się także rozpocząć budowa nowych obiektów. Nowe Muzeum jest wpisane w Strategię Rozwoju oraz w Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego.
Zdaniem metropolity katowickiego ks arcybiskupa Damiana Zimonia, dzisiejszy dzień ma szczególną wymowę. „Restrukturyzacja od dzisiaj będzie się kojarzyć mieszkańcom pozytywnie. Sądzę, że zasoby muzeum będą kształtowały przyszłe pokolenia. Zróbmy to do końca, jak Bibliotekę Śląską i inne zabytki” powiedział po poświęceniu terenu.
Ostatnim, głównym akcentem było wmurowanie przy dźwiękach górniczej orkiestry aktu erekcyjnego, którego dokonali abp Damian Zimoń, marszałek Michał Czarski, Wojewoda Śląski Lechosław Jarzębski oraz prezydent Katowic Piotr Uszok.
Dzisiejsza uroczystość zamknęła prawie półtoraroczny okres intensywnych działań nad przygotowaniem procesu inwestycyjnego budowy. Prace zainicjowane przez marszałka Czarskiego prowadzone były we współpracy z Miastem Katowice, Katowickim Holdingiem Węglowym S.A., Spółką Restrukturyzacji Kopalń S.A. i Muzeum Śląskim. W rezultacie 30 grudnia 2004 r. Muzeum nabyło, w drodze zamiany z Holdingiem nieruchomości na potrzeby budowy Muzeum Śląskiego o łącznej powierzchni 6,2 ha. Transakcja była możliwa dzięki znacznemu finansowemu zaangażowaniu miasta Katowice, które pokryło z własnych środków różnicę wartości zamienianych nieruchomości oraz dzięki wniesieniu przez Województwo Śląskie należnych od transakcji podatków i opłat.
Równolegle ze staraniami o pozyskanie terenu dla Nowego Muzeum Śląskiego dążono do wypracowania w publicznej dyskusji jego wizji programowej i przestrzennej. W tym celu Urząd Marszałkowski zainicjował spotkania z udziałem przedstawicieli różnych środowisk. Wytyczne programowe i przestrzenne Nowego Muzeum Śląskiego zostały pozytywnie zaopiniowane przez Wojewódzką Komisję Urbanistyczno-Architektoniczną w dniu 9 lutego 2005 r. Ostatnim akcentem prac było rozstrzygnięcie Konkursu na wykonanie koncepcji funkcjonalnej i przestrzennej Nowego Muzeum Śląskiego.