Prawnicy o aglomeracji śląskiej
Na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego odbyła się konferencja "Reforma ustrojowa aglomeracji śląskiej. Potrzeby i możliwości". Uczestniczył w niej marszałek Janusz Moszyński.
„Do tej pory dyskusja na temat aglomeracji śląskiej toczyła się w dosyć wąskim gronie, głównie działaczy samorządowych. Nadszedł czas, aby włączyć do tego dyskursu inne środowiska, w tym prawnicze” – powiedział otwierając konferencję wojewoda Tomasz Pietrzykowski.
Wstępna koncepcja ustawy metropolitalnej uzgodniona została przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego oraz przedstawicieli strony samorządowej. Dokument ten trafi wkrótce do konsultacji do zainteresowanych organów samorządowych i zespołów eksperckich.
Aglomeracja śląska byłaby jednym z obszarów metropolitalnych. Nie jest jeszcze określona ich ostateczna liczba w skali kraju. Pochodząca sprzed lat koncepcja zagospodarowania przestrzennego kraju zakładała, że będzie ich 8 lub 9, natomiast Unia Metropolii Polskich opowiada się za ustanowieniem 12 metropolii. Optymalną strukturą byłby związek komunalny, oparty na odrębnej ustawie. W województwie śląskim w skład aglomeracji weszłoby od 17 do 19 gmin, zamieszkałych przez 2,5 mln osób. Przynależność byłaby obligatoryjna. Ze względu na spójność tego obszaru powinny do niego należeć wyłącznie gminy miejskie. Ważnym kryterium jest gęstość zaludnienia, bo jest ona wyznacznikiem spójności obszaru. Najważniejszym zadaniem powstałej aglomeracji śląskiej będzie przyjęcie wspólnej strategii rozwoju obszaru metropolitalnego, wiążącej do planów zagospodarowania przestrzennego poszczególnych gmin. Metropolia powinna przejąć lokalny transport publiczny, uzupełniony o transport kolejowy. Jest to jedyna szansa na powstanie w naszym regionie szybkiej kolei miejskiej. Kolejnym zadaniem byłoby zarządzanie drogami lokalnymi, ale istotnymi dla regionu, które nazwano roboczo komunikacyjnymi korytarzami metropolitalnymi. W naszym regionie jest nim Drogowa Trasa Średnicowa, ale i inne drogi, które powinny być przedmiotem troski aglomeracji. Ponadto metropolia może przejąć niektóre zadania koordynacyjne z zakresu ochrony środowiska, gospodarki wodno-ściekowej i zaopatrzenia w energię. W gestii tego ciała może być także zarządzanie obiektami o znaczeniu ponadlokalnym, takimi jak np. Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, organizowanie targów, czy też inicjowanie przedsięwzięć w rodzaju elektronicznej karty komunikacyjnej.
W swych wystąpieniach prelegenci wskazywali na potrzebę określenia ustroju aglomeracji śląskiej odrębną ustawą. Miasta wchodzące w jej skład powinny zachować osobowość prawną. Konieczna jest przy tym zgodna społeczna w sprawie wizji ustrojowej. „Zręby strukturalne powinny być uzgodnione między głównymi siłami politycznymi” – podkreśliła prof. Irena Lipowicz z Uniwersytetu Katolickiego im. Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, powołując się na negatywne w tej dziedzinie doświadczenia stołeczne. Z kolei prof. Andrzej Klasik z Akademii Ekonomicznej w Katowicach mówił, że aglomeracja śląska już istnieje i potrzebna jest krajowi jako tętniące życiem centrum rozwoju cywilizacyjnego XXI wieku