Na początku prezydent Częstochowy Tadeusz Wrona przedstawił uczestnikom Konwentu miejsce spotkania – miasto Częstochowę. Obrady merytoryczne rozpoczęła prezentacja Tadeusza Adamskiego, dyrektora Wydziału Gospodarki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, pt. „Rewitalizacja terenów poprzemysłowych, konieczność przyjęcia rozwiązań systemowych”. W Polsce występuje około 800 tys. ha tego typu terenów. W Województwie Śląskim około 16 tys. ha stanowią tereny zanieczyszczone, 3 tys. ha zajmują składowiska odpadów. A około 7700 ha zdegradowanych i zanieczyszczonych terenów powinno być rekultywowane. Są to jednak dane szacunkowe i pochodzą z 2004 roku. Obszary te negatywnie oddziałują na zdrowie mieszkańców i stan środowiska, ograniczają ich wykorzystanie pod budownictwo mieszkaniowe, działalność gospodarczą i usługową oraz niekorzystnie wpływają na wizerunek regionu. W opinii prelegenta brak uregulowań ustawowych obejmujących w sposób kompleksowy problematykę terenów poprzemysłowych utrudnia ich rekultywację i ponowne zagospodarowanie. „Problemy prawno-własnościowe tych terenów są istotnym hamulcem procesów rewitalizacyjnych. Niedostateczne jest także zaangażowanie Skarbu Państwa w rozwiązywanie tej kwestii, co skutkuje brakiem środków nawet na przeprowadzenie niezbędnego kompleksowego ich rozpoznania” – konkludował dyrektor Adamski. Skutecznym rozwiązaniem problemu degradacji terenów muszą być zmiany instytucjonalne. "Powinniśmy zmierzać do utworzenia regionalnych, efektywnych systemów rewitalizacji terenów poprzemysłowych w województwach, wspieranych z poziomu państwa zarówno prawnie, jak i finansowo" - stwierdził na zakończenie swego wystąpienia dyrektor Tadeusz Adamski. „Rządowy program rewitalizacji terenów poprzemysłowych” był tematem wystąpienia Joanny Kwapisz, głównego specjalisty w Departamencie Globalnych Problemów Środowiska i Zmian Klimatu Ministerstwa Środowiska. Celem tego programu jest opracowanie systemu zarządzania terenami zdegradowanymi, służącemu ich rewitalizacji i przywróceniu do obrotu gospodarczego oraz ograniczeniu procesu zajmowania niezdegradowanych terenów pod inwestycje przemysłowe. Służyć ma on także rozwojowi sektora przedsiębiorstw, zajmujących się rekultywacją terenów poprzemysłowych i powstaniu związanego z tym nowego segmentu rynku pracy. Działaniami pilotażowymi w tej dziedzinie objęte mają być tereny pogórnicze węgla kamiennego i rud metali oraz tereny pohutnicze na obszarach Górnego i Dolnego Śląska. Ponadto dotyczyć one będą terenów poprzemysłowych w innych, poza śląską, aglomeracjach miejskich. "Niezbędne jest usystematyzowanie terenów pod względem atrakcyjności gospodarczej, uwzględniające także tereny poprzemysłowe. Powinno to stanowić punkt wyjścia do opracowania nowego programu rządowego rewitalizacji terenów poprzemysłowych. Dotychczasowy nie spełnił pokładanych w nim nadziei." - powiedziała przedstawicielka Ministerstwa Środowiska. Z kolei Radosław Górecki z Departamentu Koordynacji Programów Regionalnych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego przedstawił możliwości finansowania w ramach funduszy strukturalnych działań związanych z rewitalizacją obszarów zdegradowanych. Z problematyką tą korespondowała prezentacja Ewy Gębickiej-Matusz, dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, która przedstawiła propozycję stworzenia jednolitego systemu informatycznego dla całego kraju. Służyłby on do obliczania opłat za korzystanie ze środowiska i dystrybucji środków finansowych na poszczególne fundusze ochrony środowiska. Od 1 stycznia 1999 roku obowiązki zbierania i dystrybucji opłat za korzystanie ze środowiska znajdują się w kompetencji marszałka województwa. Sprawna realizacja tej ustawy wymaga wspomagania jednolitym systemem informatycznym. Obecnie wykorzystywane metody są drogie, wymagają odnawiania licencji i są niejednolite. „Konieczne jest stworzenie jednolitego systemu informatycznego dla wszystkich urzędów marszałkowskich w naszym kraju, przy czym rolę koordynatora powinno pełnić Ministerstwo Środowiska.” – postulowała dyrektor Ewa Gębicka-Matusz. Lucyna Ekkert, dyrektor Wydziału Edukacji i Nauki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, przedstawiła status prawny kolegiów w świetle obowiązujących przepisów prawa. Zwróciła uwagę na odmienność uregulowań prawnych pomiędzy kolegiami a szkołami wyższymi. Występuje ograniczona możliwość korzystania przez słuchaczy m.in. z funduszy unijnych i z kredytów studenckich. Nie ma określenia przez szkoły wyższe jednolitych zasad uzyskiwania tytułu zawodowego licencjata przez osoby legitymujące się dyplomem ukończenia kolegium. Brak jest również przepisów określających zasady wynagradzania opiekunów naukowo-dydaktycznych. Problemem jest także zatrudnianie przez kolegia nauczycieli akademickich oraz odmienne uregulowania wynikające ze standardów kształcenia nauczycieli w kolegiach językowych i w szkołach wyższych. Dyrektor Lucyna Ekkert podkreśliła, że podejmowane dotychczas próby uregulowania sytuacji prawnej kolegiów nie powiodły się, a przygotowywane w ostatnim czasie zmiany do ustawy, tj. Prawo o szkolnictwie wyższym, zostały anulowane. Podczas dyskusji Anna Dakowicz-Nawrocka, dyrektor Departamentu Spraw Nauczycielskich Ministerstwa Edukacji Narodowej, dodała, że każdego roku kolegia nauczycielskie opuszcza 8 tys. absolwentów. Jakość kształcenia w tych placówkach jest porównywalna ze szkołami wyższymi. Tym bardziej niezbędne jest uregulowanie ich statusu prawnego. Konwent Marszałków przyjął stanowiska w sprawach: „Kolegiów nauczycielskich, nauczycielskich kolegiów języków obcych oraz kolegiów pracowników służb społecznych”, „Stworzenia jednolitego systemu informatycznego dla całego kraju służącego do obliczania opłat za korzystanie ze środowiska i dystrybucji środków finansowych na poszczególne fundusze ochrony środowiska”, „Ustawy z dnia 7 września 2007 r. o ujawnianiu w księgach wieczystych prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego” , „Rewitalizacji terenów poprzemysłowych i powojskowych „oraz „ Przekazania Ośrodków Doradztwa Rolniczego do kompetencji samorządów województw”. Uzasadniając ten ostatni projekt stanowiska, przygotowanego przez Województwo Mazowieckie, Marian Ormaniec, członek Zarządu Województwa Śląskiego, zwrócił uwagę, że pozwoli to na efektywniejsze prowadzenie polityki rozwoju obszarów wiejskich przez władze regionalne. Szczególnie jest to ważne w kontekście wykorzystania unijnych środków skierowanych na obszary wiejskie. Jutro, tj. 14 grudnia Konwent Marszałków Województw RP będzie kontynuował obrady.