Odrodzi się Śląski Instytut Naukowy

Z udziałem kilkudziesięciu czołowych przedstawicieli śląskiej nauki w gmachu Sejmu Śląskiego odbyło się spotkanie poświęcone możliwościom powołania Śląskiego Instytutu Naukowego
„Badania nad problematyka śląską prowadzone są przez wiele placówek naukowych, ale są one rozdrobnione i nie spełniają wymagań, jakie stawiane są nauce XXI wieku. Byłoby cenną rzeczą, aby w obchodzonym Roku Wojciecha Korfantego reaktywować Śląski Instytut Naukowy. Deklaruję wolę wsparcia tej bardzo wartościowej idei” – powiedział marszałek Bogusław Śmigielski, który przewodniczył spotkaniu. Pomysł stworzenia nowej instytucji naukowej wyspecjalizowanej w problematyce śląskiej podjęty został przez red. Tadeusza Kijonkę na łamach miesięcznika „Śląsk”. Spotkał się on z bardzo przychylnym przyjęciem ze strony środowisk naukowych. W dyskusji podkreślano, że zaniechanie systematycznych badań naukowych nad szeroko rozumianą tematyką śląską doprowadziło do powstania „białych plam” w wielu dziedzinach nauki. Głównym zadaniem instytutu byłoby monitorowanie i opis zjawisk istotnych dla województwa, w perspektywie pozalokalnej – Polski i Europy. „Śląsk jest sprawą ogólnopolską i europejską i taka też powinna być płaszczyzna badań” – mówiono podczas spotkania. Podkreślano również, że badania naukowe powinny być skierowane w przyszłość, a nie skoncentrowane tylko na badaniu dziejów Śląska, choć wiele obszarów z przeszłości pozostaje nadal otwartych dla badaczy. Kontynuowane powinno być np. wielkie dzieło, jaką jest rozpoczęta „Śląska kartoteka biograficzna”. Instytut naukowy może też odegrać znacząca role w integracji środowiska śląskoznawczego. „Niezwykle cenne jest, że środowiska naukowe spotykają się, chcą rozmawiać ze sobą. Ważnejest też to, że bierze w tym udział Urzęd Marszałkowski, który odczuwa potrzebę integracji środowisk naukowych”- podkreśliła prof. Ewa Chojecka. Podczas dyskusji ustalono, że pierwszym krokiem w kierunku powołania samodzielnego instytutu naukowo-badawczego, będzie stworzenie odpowiedniego działu w Bibliotece Śląskiej. Posiadałby on własną radę naukową i kilkuosobowy zespół badawczy. Zaplecze naukowe stanowić będą zbiory Biblioteki Śląskiej oraz księgozbiór zlikwidowanego Śląskiego Instytutu Naukowego, przechowywanego w Bibliotece Śląskiej. Jednocześnie rozpoczęte zostaną starania o powołanie samodzielnej placówki naukowo-badawczej, odwołującej się do tradycji Śląskiego Instytutu Naukowego. Wymaga to stosownej uchwały rządowej. Instytut Śląski w Katowicach powołany został w 1934 roku przez Romana Lutmana. Reaktywowany wkrótce po wojnie, przetrwał zaledwie parę lat. Na fali odwilży 1956 roku powołany został rok później Śląski Instytut Naukowy, który działał do 1992 roku. W spotkaniu uczestniczył wicemarszałek Zbyszek Zaborowski.