Na podstawie ustawy – Prawo ochrony środowiska – opłata za korzystanie ze środowiska ponoszona jest za cztery główne komponenty:

• wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza,
• wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,
• pobór wód,
• składowanie odpadów.

Ich wysokość określa Rozporządzenie Rady Ministrów z 14 paźdizernika 2008 roku. Kwota zależy od:

• ilości i rodzaju gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza,
• ilości i jakości pobranej wody oraz od tego, czy pobrano wodę powierzchniową czy podziemną, a także od jej przeznaczenia,
• ilości, stanu i składu ścieków wprowadzonych do wód lub do ziemi,
• ścieki jako wody chłodnicze od temperatury tych wód
• wielkości, rodzaju i sposobu zagospodarowania terenu, z którego odprowadzane są ścieki (wody opadowe i roztopowe),
• rodzaju substancji zawartych w ściekach i ich ilości,
• wielkości produkcji ryb lub innych organizmów wodnych, wyprodukowanych w obiektach chowu lub hodowli ryb,
• ilości i rodzaju składowanych odpadów.

Opłaty dotyczą wszystkich przedsiębiorców i instytucji (także m.in. szkół, szpitali, instytucji kultury) z tym, że zgodnie z prawem nie wnosi się opłat, których wysokość (za każde półrocze) nie przekracza 400 złotych za każdy z komponentów. Podmioty zobowiązane są do składania wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat według nowych wzorów przyjętych w Rozporządzenie Ministra Środowiska z 18 czerwca 2009 roku. Wykaz należy przesłać również, gdy wysokość opłaty nie przekracza 400 zł. Informacje nt. opłat za korzystanie ze środowiska udzielane są pod numerami telefonów w Katowicach: w zakresie merytorycznym: +48 (32) 2078368; 2078377; 2078380, 2078381. w zakresie finansowym: +48 (32) 2078383. Korespondencję należy kierować na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Ochrony Środowiska ul. Ligonia 46 40-037 Katowice Środki pochodzące w opłat przekazywane są do Narodowego, Wojewódzkiego oraz Powiatowych i Gminnych Funduszów Ochrony Środowiska. Województwo śląskie jest liderem w wielkości pozyskiwanych w ten sposób środków. W regionie około 11 tysięcy podmiotów przygotowuje dane o korzystaniu ze środowiska. Z tego ok. 7 000 zobowiązanych jest do dokonywania stosownych opłaty. Z roku na rok coraz skuteczniej egzekwowane są te należności. W pierwszym półroczu 2007 wpłaty z tytułu korzystania ze środowiska wyniosły 134,7 mln zł, a za II półrocze 132,2 mln zł. W roku ubiegłym odpowiednio: 144,3 mln oraz ponad 134,7 mln zł. Zgodnie z ustawa Prawo Ochrony Środowiska środku te przekazana są na Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dane za 2008 rok): Gminne: 38 006 684,99 zł (I półrocze) oraz 49 726 805 zł (II półrocze), Powiatowe: 16 977 223,07 zł (I półrocze) oraz 18 93 386,54 zł (II półrocze), Narodowy: 40 565 199,09 zł (I półrocze) oraz 41 825 863,56 zł (II półrocze), Wojewódzki: 75 303 082,28 zł (I półrocze) oraz 77 373 682,70 zł (II półrocze). 281 223,87 zł w pierwszym półroczu 2008 oraz 64 536,70 zł w drugim pozostało w gestii Urzędu Marszałkowskiego.