Przed 25 laty w reaktywowanym Muzeum Śląskim rozpoczęto żmudną i zakrojoną na wiele lat realizację marzenia czołowych scenografów polskich o ocaleniu ich dzieła i stworzeniu wyspecjalizowanej instytucji gromadzącej dorobek współczesnej plastyki teatralnej. Unikatowe w swojej strukturze Centrum Scenografii Polskiej i kolekcje, nie mające odpowiednika w muzealnictwie polskim, powstały dzięki niezwykłej hojności i życzliwości artystów, ich spadkobierców, a także instytucji gromadzących teatralia.

Dzisiaj ta niezwykła kolekcja oryginałów prac osiąga liczbę 15 000, nie licząc archiwaliów. Na przestrzeni minionego ćwierćwiecza swoje dzieła powierzyło Centrum 116 artystów scenografów. Najczęściej, bo w 80 procentach projekty scenograficzne, makiety i kostiumy darowali sami artyści, ich spadkobiercy, teatry bądź instytucje gromadzące teatralia. Ponad czterystumetrowa sala ekspozycyjna Centrum Scenografii Polskiej zdołała pomieścić zaledwie cząstkę tych manualnych dzieł – projektów dekoracji, kostiumów i rekwizytów, które znajdują się w archiwach i magazynach. Do wystawy wybrano 40 spośród grona autorów zbiorów muzeum.

W doborze prac Centrum Scenografii odwołuje się w dużej mierze do pamięci widzów i wspomnień wcześniejszych ekspozycji tematycznych i monograficznych, na których prezentowane były zapisane w historii polskiego teatru sławne inscenizacje plastyczne.

Zaprezentowane zostaną zarówno dzieła spośród dużych kolekcji autorskich, liczących po kilkaset prac, m.in. Otto Axera, Władysława Daszewskiego, Mariana Kołodzieja, Wiesława Langego, Andrzeja Kreutza Majewskiego, Jadwigi Mydlarskiej-Kowal, Teresy Roszkowskiej, Lidii i Jerzego Skarżyńskich, Andrzeja Stopki, Zofii Wierchowicz, Kazimierza Wiśniaka, jak i prace autorów spośród kolekcji liczebnie mniejszych, ale istotnych dla historii polskiej plastyki teatralnej, takich jak Krystyna Zachwatowicz, Józef Szajna, Tadeusz Kantor, Adam Kilian, Wojciech Krakowski, Jan Polewka, Piotr Potworowski, Jerzy Gurawski, Zenobiusz Strzelecki, Barbara Ptak, Jerzy Zitzman, Barbara Hanicka, Zofia de Ines, Małgorzata Słoniowska i inni. Ta niezwykła podróż w czasie, spotkanie z klasyką współczesnej polskiej plastyki teatralnej to zaledwie prolog.

Na odsłonę drugą, zatytułowaną „Wiele hałasu o nic z Hamletem w tle” z cyklu „Szekspir polski” Centrum Scenografii Polskiej zaprasza w grudniu, zaś odsłona III – „Młodzi, nowi, inni...” jest planowana na koniec roku 2011. Wystawa ta posłuży również jako miejsce spotkań młodych widzów na specjalnie przygotowanych zajęciach dydaktycznych. Ekspozycję zwiedzać można do końca listopada br.