Zakony rycerskie: historia i współczesność
Czasowa wystawa w Muzeum Zamkowym w Pszczynie
Wernisaż wystawy odbędzie się we wtorek, 23 sierpnia. Ekspozycja czynna będzie dla zwiedzających do 20 września br.
Historia wypraw krzyżowych, które wpłynęły na zmianę mentalności świata Zachodu, sięga 1096 r. Jeden z elementów owej głęboko zakorzenionej w religijności mentalności stanowiły powstające w Europie Zachodniej zakony, wywodzące się z tradycji monastycznej i łączące elementy kształtującej się rycerskości. Za pierwszy zakon rycerski uważa się Ubogich Rycerzy Chrystusa Świątyni Jerozolimskiej, zwanych potocznie templariuszami. Powstał on w Jerozolimie w 1119 r. W tym samym czasie pojawiały się również inne zakony, m.in. zakon Rycerzy św. Jana (joannici) oraz zakon Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (krzyżowcy). Odwoływały się one do tradycji chrześcijańskiej (niekoniecznie katolickiej), a także działalności militarnej, szpitalnej czy charytatywnej.
Wystawa stanowi owoc prac, poszukiwań badawczych i zainteresowań osób z różnych kręgów działalności zawodowej połączonych ideą zakonów rycerskich i tradycją etosu rycerskiego. Większość zbiorów przekazało na wystawę Stowarzyszenie „Szlak Templariuszy" działające na niwie popularyzatorskiej i naukowej. W jego skład wchodzą historycy, archeolodzy, historycy sztuki, historycy prawa, ale przede wszystkim pasjonaci.
Na wystawie znajdą się artefakty związane z działalnością krzyżowców w Ziemi Świętej, Prusach i w Polsce, m.in. w Miechowie, Rurce i w Chwarszczanach. Zobaczyć będzie można stroje zakonne, miejsca walki - w tym urny z ziemią zabraną z miejsc największych klęsk i zwycięstw rycerstwa zakonnego - a także multimedialne przedstawienia zamków krzyżowców w Ziemi Świętej. Ponadto zaprezentowane zostaną zabytki malarstwa, rysunku, rzeźby, sztuka użytkowa oraz system monetarny. Kuratorem wystawy jest dr Marian Małecki z Katedry Powszechnej Historii Państwa i Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zorganizowanie wystawy było możliwe dzięki działalności placówek naukowych (Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wyższej Szkoły Administracji w Bielsku-Białej, Stowarzyszenia „Szlak Templariuszy") oraz kulturalno-naukowych jak Muzeum w Bielsku- Białej.
Źródło:
Marian Małecki, Zakony rycerskie: historia i współczesność. Przewodnik po wystawie, Muzeum w Bielsku-Białej, Muzeum Zamkowe w Pszczynie, Bielsko-Biała-Pszczyna-Kraków 2011