Muzeum Śląskie w swych zbiorach posiada około 1200 obiektów artystów nieprofesjonalnych (w tym z zakresu outsider art).

„On the map. Exploring European Outsider Art" jest przewodnikiem po 60 europejskich instytucjach i organizacjach w 26 krajach. W publikacji, ukazującej nie tylko galerie prezentujące prace twórców naiwnych, lecz także miejsca, gdzie sztuka nieprofesjonalna jest tworzona, znalazły się takie instytucje jak Art&marges Museum, Lille Metropole Musee, Museum Samlmlung Prinzhorn czy Museum Haus der Kunsler Gugging. W tym gronie została również opisana kolekcja plastyki nieprofesjonalnej Muzeum Śląskiego, którą na co dzień możemy oglądać dzięki licznym wystawom Galerii Sztuki Pogranicza.

Galeria Sztuki Pogranicza co roku podczas kilku wystaw prezentuje gromadzone od 1984 roku zbiory Działu Plastyki Nieprofesjonalnej. Od 2008 roku w ramach zbiorów tworzona jest jedyna w Polsce spójna kolekcja muzealna prac najwybitniejszych polskich twórców nurtu ART BRUT i Outsider Art, czyli osób tworzących na marginesie głównego nurtu sztuki. „Są to zazwyczaj osoby niepełnosprawne intelektualnie albo chorzy psychicznie, dla których sztuka bywa jedynym sposobem komunikowania się z ludźmi. Dla nich bardzo często jedynym światem realnym jest świat własnych przeżyć i emocji. Środowisko, otoczenie, to, co dane jest w poznaniu zmysłowym, często bywa o wiele mniej realne od wyobraźni. Sztuka jest językiem uniwersalnym, pozwala tworzyć bez skrępowania i pomimo oczywistych ograniczeń" - mówi Sonia Wilk, kurator galerii.  Galeria Sztuki Pogranicza w ramach promocji tego zjawiska artystycznego prezentuje sylwetki artystów w cyklu wystaw „Vivat Insita". Zaprezentowano twórczość Justyny Matysiak (jedynej polskiej laureatki Triennale w Bratysławie) i Pawła Garncarza oraz Marii Wnęk, zwanej Nikiforką. W tym roku Galeria będzie gościć z pracami Jana Nowaka w Słowackiej Galerii Narodowej.

Przekształcenie byłej kopalni „Katowice" w nową siedzibę Muzeum Śląskiego zakłada stworzenie wystawy stałej ilustrującej niezwykłość śląskiej sztuki „nieuczonej" oraz dokumentowanie amatorskiego ruchu plastycznego od lat międzywojennych do czasów współczesnych. W kolekcji zatem znajdują się dzieła najbardziej reprezentatywnych dla Śląska artystów - Teofila Ociepki, Ludwika Holesza, Erwina Sówki, Pawła Wróbla, Bronisława Krawczuka, Ewalda Gawlika, Władysława Lucińskiego, Franciszka Kurzei, Jana Nowaka i wielu innych.