Rozstrzygnięto tegoroczne konkursy ofert na realizację zadań publicznych Województwa Śląskiego w roku 2015, realizowanych w oparciu o Wojewódzki Program Aktywizacji Gospodarczej oraz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej — Owca Plus do roku 2020.

Pierwszy otwarty konkurs ofert miał na celu ochronę czynną bioróżnorodności i krajobrazu poprzez prowadzenie wypasu owiec na wybranych zespołach hal i polan górskich Beskidów oraz wypasu owiec i kóz na murawach Jury Krakowsko-Częstochowskiej.

Dotacja Województwa Śląskiego przeznaczona jest nie tylko na czynną ochronę wskazanych terenów poprzez prowadzenie wypasu owiec i kóz w okresie pastwiskowym, ale również na inne zabiegi ograniczające sukcesję wtórną, np. usunięcie niepożądanej roślinności (odkrzaczanie), a ponadto na:

• budowę obiektów infrastruktury pasterskiej (np. bacówki, szałasy, kolyby);
• wykonanie koszorów dla zwierząt;
• wykonanie tradycyjnych drewnianych poideł dla zwierząt;
• zakup tzw. „pastuchów elektrycznych”, siatek w celu ochrony stad;
• wykonanie infrastruktury turystycznej np. ławek, zadaszeń, stołów, ławo-stołów;
• wykonanie ścieżki dydaktycznej;
• wykonanie tablic informacyjnych dla turystów w miejscach prowadzenia wypasu;
• opiekę nad stadem, np. odrobaczanie, utrzymanie prawidłowego stanu racic, znakowanie pomocnicze;
• zakup sprzętu tradycyjnego (kotły, puciera, czerpaki, formy, itp.).

Działania te realizować będą w Beskidach – Fundacja Pasterstwo Transhumancyjne (dotacja 423 tys. zł), na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej – Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskiej (dotacja 42 tys. zł).

Drugi konkurs promujący program Owca PLUS ma na celu wsparcie projektów w dziedzinie pielęgnowania i rozwijania tożsamości lokalnej, ekologii, kultury i ochrony dziedzictwa kulturowego, ochrony dziedzictwa przyrodniczego. Wsparcie można było pozyskać m.in. na organizację festynów, wystaw, wydarzeń promujących tradycję pasterską Beskidów oraz Jury Krakowsko-Częstochowskiej związaną z obyczajami, potrawami oraz folklorem i sztuką inspirowaną pasterstwem. Promowane były także projekty wydawnicze oraz realizacje kampanii społecznych. Na działania promocyjne przeznaczono w bieżącym roku 88 tys. zł.

Dotację otrzymało osiem podmiotów. Dofinansowanie otrzymały m.in. V Pasterska Jesień w Kamesznicy, Jurajskie Regionalia 2015 oraz Redyk Beskidzkiej „5”.

Pilotażowy Program Owca Plus realizowany był przez Samorząd Województwa Śląskiego w latach 2008-2009, a następnie Program pięcioletni 2010- 2014.

Obecnie realizowany jest Program do roku 2020. Nadrzędnym celem Programu Owca Plus jest ochrona środowiska przyrodniczego i zachowanie bioróżnorodności wskazanych terenów, poprzez przywrócenie i utrzymanie wypasu owiec na wskazanych halach i polanach górskich oraz murawach.

Po latach realizacji Programu zaobserwowano zahamowanie sukcesji wtórnej, zwiększenie powierzchni terenów pastwiskowych i pogłowia owiec oraz częściową zmianę składu runi w kierunku odbudowy bioróżnorodności. Znacznie wzrosło zaangażowanie społeczności lokalnych w podtrzymywanie lokalnych tradycji i zwyczajów oraz zainteresowanie pasterstwem i czynną ochroną przyrody wśród turystów.

Program przewiduje ochronę najcenniejszych przyrodniczo hal i polan górskich Beskidów oraz muraw Jury Krakowsko-Częstochowskiej (wskazanych przez Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego) poprzez powstrzymywanie sukcesji lasu w oparciu o gospodarkę pasterską, a ponadto kultywowanie tożsamości kulturowej związanej z pasterstwem, krzewienie tradycji kultury ludowej, rozwój rzemiosła i przetwórstwa produktów pochodzenia owczego i koziego.