Tym razem festiwal zdominuje temat węgla – od jego wpływu na gospodarkę i kulturę Śląska aż po proces dekarbonizacji związany trwającą już transformację regionu. Udział w wydarzeniu zapowiedział wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, Frans Timmermans.

W gali otwarcia Śląskiego Festiwalu Nauki uczestniczyli m.in. członek zarządu województwa Krzysztof Klimosz, radni Sejmiku Alina Nowak i Rafał Kandziora, rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. Ryszard Koziołek, prezydent Katowic Marcin Krupa oraz przewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii Kazimierz Karolczak.

- Miejsce, Planetarium Śląskie, w którym gościmy może posłużyć jako przenośnia dla wyzwań, jakie czekają Województwo Śląskie. Bo i zakres zadań składających się na proces transformacji regionu ma wymiar niemalże kosmiczny. Nauka jest inspiracją dla transformacji. Jest też płaszczyzną do wymiany opinii pozbawioną konfliktów, co stanowi jej wartość dodaną – mówił radny Sejmiku, Rafał Kandziora.

Planetarium Śląskie zostało otwarte po wieloletniej modernizacji w czerwcu br. Obiekt powstał w zasadzie od nowa. To jedna z największych inwestycji realizowanych przez województwo w ostatnich latach. Łączny koszt inwestycji wyniósł 160,5 mln zł. Dofinansowanie z UE wyniosło ponad 99 mln zł. Łączny wkład województwa to 46,9 mln zł. Jedną z największych atrakcji jest ultranowoczesny, hybrydowy system projektorów, rzucający obraz w technologii 8K. Planetarium po remoncie stało się dwa razy większe niż do tej pory. Projektor umieszczony został w centralnym punkcie sali projekcyjnej, w miejscu, w którym przez lata funkcjonował projektor Zeissa. Nowy projektor jest w stanie wyświetlić nawet sto milionów gwiazd.

- Poprzez Śląski Festiwal Nauki przekazujemy dobrą energię do popularyzacji wiedzy i edukacji. Jednym z efektów jest wybór Katowic Europejskim Miastem Kultury 2024, przedsięwzięciem, nad którym pieczę sprawuje Komisja Europejska. Tegoroczna edycja festiwalu jest o tyle szczególna, że odwiedzi nas wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, Frans Timmermans. To doskonała okazja, aby na międzynarodowym forum pokazać, że stwarzamy pozytywny klimat dla nauki, która jest kluczem dla rozpoczętego procesu transformacji naszego regionu. Rekordowa kwota 5 mld euro, która trafi do budżetu województwa w części zostanie także spożytkowana na ten cel z uwzględnieniem wiedzy i wykorzystania nowoczesnych technologii. Wspieramy też uczelnie wyższe, w tym Uniwersytet Śląski, który sygnuje Śląski Festiwal Nauki. Miejsce, w którym rozpocznie się jego tegoroczna edycja jest nieprzypadkowe. Planetarium Śląskie w nowej odsłonie jest esencją wiedzy o wszechświecie, jednocześnie jedną z największych inwestycji aktualnej kadencji zarządu województwa. Od czerwca, odkąd Planetarium zostało na powrót otwarte, odwiedziło je ponad 330 tysięcy osób, co jest niewątpliwie rekordem. W mojej ocenie świadczy to o modzie na naukę, a ze swej strony chcemy naukę promować – przekonuje marszałek Jakub Chełstowski.

W programie festiwalu znajdują się, jak co roku, setki różnorodnych aktywności o charakterze popularyzującym naukę i sztukę: wykłady, warsztaty, stanowiska pokazowe, wystawy, koncerty, spotkania z gośćmi specjalnymi i inne inicjatywy. Przestrzeń festiwalowa podzielona będzie na sześć stref poświęconych przyrodzie, technice, naukom humanistyczno-społecznym, naukom ścisłym, medycynie i zdrowiu oraz sztuce, a także strefy specjalne.

- Główna strefa specjalna jest poświęcona węglowi – surowcowi, na którym w przeszłości zbudowana została potęga Górnego Śląska i którego umiejscowienie w naszej przyszłości już teraz stanowi dla nas ogromne wyzwanie. Przy czym chcemy pokazać, że węgiel towarzyszył nam od zawsze. Mimo dekarbonizacji stał się trwałym elementem naszej kultury. Nie sposób od niego uciec, skoro tak naprawdę zdefiniował charakter regionu, w którym się wychowaliśmy i ciągle w nim funkcjonujemy – dodaje prof. Ryszard Koziołek, rektor Uniwersytetu Śląskiego.

Drugiego dnia imprezy, która w niedzielę 4 grudnia przeniosła się do Międzynarodowego Centrum Kongresowego w Katowicach, odbyła się debata na temat przyszłości regionu m.in. z udziałem wicemarszałek województwa Anny Jedynak.

- Przy potencjale, jaki posiada nasze województwo nie musimy mieć żadnych kompleksów. Naszym atutem jest wiedza, wytyczamy nowe szlaki, a jednym z przykładów jest rynek usług medycznych, którego jesteśmy liderem. W edukację warto i należy inwestować. Bo bazę naukową zostawimy naszym potomnym – mówiła wicemarszałek województwa.

Sporo miejsca podczas trwania festiwalu jest poświęcone szkolnictwu zawodowemu. Nie brakuje także akcentów związanych z astronomią. W tym roku mija bowiem dziesięć lat od nawiązania współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną i prowadzoną z nią misją Gaia, dzięki której lepiej poznamy ponad 2 mld obiektów znajdujących się w kosmicznej przestrzeni.

Pięć dotychczasowych edycji festiwalu zgromadziło pół miliona odbiorców. Udział wzięło 1179 prelegentów, uruchomiono 898 stanowisk pokazowych, odbyło się 889 wykładów, 575 warsztatów i 500 wystaw. Tegoroczna edycja zakończy się 5 grudnia. Tego dnia gościem festiwalu będzie wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Frans Timmermans.