1. Cel konkursu:
Celem konkursu było wyróżnienie trzech gmin województwa śląskiego realizujących najbardziej wartościowe inicjatywy przyjazne rodzinie (np. realizacja lokalnego programu wsparcia rodzin wielodzietnych, zwiększanie dostępności do instytucjonalnych form opieki nad dzieckiem, aktywizacja zawodowa młodych matek, wprowadzanie rozwiązań infrastrukturalnych dostosowanych do potrzeb rodziców z małymi dziećmi, itp.).

Zadanie związane z organizacją konkursu „Gmina przyjazna rodzinie 2015” koresponduje z celami programu pn. „Śląskie dla rodziny – Karta Dużej Rodziny”, przyjętego uchwałą Sejmiku Województwa Śląskiego nr V/9/4/2015 z dnia 25 maja 2015 roku (Dz. U. Woj. Śl. z dnia 1 czerwca 2015 r., poz. 2953).

2. Uczestnicy konkursu:
Gminy z terenu województwa śląskiego.

3. Kryteria oceny wniosków

• Trwałość działań – cykliczność podjętej inicjatywy lub jej długotrwały charakter;
• Dostosowanie inicjatywy przyjaznej rodzinie do potrzeb i problemów społeczności lokalnej;
• Dostosowanie inicjatywy przyjaznej rodzinie do lokalnej polityki rodzinnej – zgodność z dokumentami strategicznymi przyjętymi w gminie;
• Obszary działań na rzecz rodziny, liczba i rodzaj organizowanych przedsięwzięć na rzecz wsparcia rodziny;
• Skuteczność inicjatywy, ocena realizacji założonych, pozytywnych rezultatów;
• Zasoby wykorzystywane w realizacji inicjatywy (nakłady finansowe, współpraca z podmiotami publicznymi i niepublicznymi działającymi na rzecz rodziny, zaangażowanie mieszkańców gminy w realizację inicjatywy);
• Innowacyjność, zastosowanie nowych rozwiązań przynoszących wymierne rezultaty lub ulepszanie praktyk już funkcjonujących.

4. Organizacja konkursu
Konkurs został ogłoszony w dniu 25 sierpnia 2015 roku przez Zarząd Województwa uchwałą nr 1584/62/V/2015 i przeprowadzony na podstawie przyjętego regulaminu. Czynności organizacyjne w ramach konkursu prowadzone były przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego. Wnioski złożone w ramach konkursu były sprawdzane pod względem formalnym przez pracowników Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Województwa Śląskiego, zaś oceniane pod względem merytorycznym przez komisję konkursową, powołaną przez Zarząd Województwa Śląskiego. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpiło uchwałą nr 2259/78/V/2015 Zarządu Województwa Śląskiego z dnia 24 listopada 2015 roku.

5. Gminy, które złożyły wnioski w konkursie
Wnioski na konkurs w 2015 roku złożyły 22 gminy: Czerwionka-Leszczyny, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Katowice, Lyski, Łaziska Górne, Mikołów, Mysłowice. Piekary Śląskie, Pszczyna, Racibórz, Radlin, Ruda Śląska, Rybnik, Rydułtowy, Siemianowice Śląskie, Siewierz, Strumień, Wodzisław Śląski, Zabrze i Żory.

6. Laureaci konkursu w 2015 roku
Zarząd Województwa Śląskiego wyłonił następujących laureatów:

• I miejsce - Siemianowice Śląskie,
• II miejsce – Częstochowa,
• III miejsce – Żory.

Siemianowice Śląskie, zdobywcy I miejsca, realizują szereg inicjatyw (we wniosku zostało zaprezentowanych aż 13), w tym utworzenie łaźni miejskiej, gdzie rodziny w trudnej sytuacji mogą wziąć prysznic i wyprać ubrania, uruchomienie „Programu pomocy w spłacie zaległości czynszowych” dla rodzin, które z różnych przyczyn nie były w stanie płacić czynszu, wprowadzenie karty dużej rodziny, organizacja Metropolitalnego Święta Rodziny i kiermaszu „Od niemowlaka do uczniaka”, szybki przekaz użytecznych informacji magistratu rodzinom wielodzietnym za pomocą SMS oraz powstanie w pobliżu Stawu Rzęsa „Polanki Dinozaurów”, wzbogaconej o ścieżkę edukacyjną.

Częstochowa, zdobywca II miejsca, opracowała koncepcję i utworzyła Częstochowskie Centrum Wsparcia Rodziny, prowadzone przez Stowarzyszenie na rzecz pomocy dziecku i rodzinie ”DLA RODZINY”, gdzie realizuje zadania związane z organizacją i wsparciem rodzinnej pieczy zastępczej. Z myślą o matkach wracających do pracy po okresie urodzenia i wychowywania dziecka opracowano i wdrożono projekt pn. „Macierzyństwo cię nie wyklucza”, a także program „Mamo, tato - twoje dziecko też może być przedszkolakiem”. Ponadto, w Częstochowie odbywa się cykl artystycznych imprez kameralnych „Aleje... tu się dzieje!”, w których chętnie uczestniczą mieszkańcy miasta i zaproszeni goście.

Żory, zdobywcy III miejsce, zaprezentowały inicjatywę „Przystanek Rodzina – systemowe rozwiązania na rzecz rodziny w Gminie Miejskiej Żory”. Największym osiągnięciem miasta zorientowanym m.in. na zamieszkujące tam rodziny, jest uruchomienie w 2014 roku Bezpłatnej Komunikacji Miejskiej – Przystanek Rodzina (7 bezpłatnych linii autobusowych). Wprowadzono kartę dużej rodziny. W Szpitalu Miejskim w Żorach przyszli rodzice mogą wspólnie korzystać z całodobowego pobytu w Sali Rodzinnej. Z kolei na Oddziale Dziecięcym tego szpitala powstał pierwszy na Śląsku i trzeci w Polsce Pokój Życzliwości - miejsce, gdzie najmłodsi pacjenci mogą na chwilę zapomnieć o chorobie i pobycie w szpitalu. Realizowany jest program „Mamy w Żorach karmią piersią” oraz utworzono bezpłatną Poradnię Laktacyjną. Miasto realizuje także program profilaktyczno-edukacyjny oraz program bezpłatnych szczepień adresowany do uczniów. Rozbudowywana i modernizowana jest baza sportowa, rekreacyjna i place zabaw.

Gminy te otrzymały tytuł „Gmina przyjazna rodzinie 2015” i mają prawo do używania tego tytułu w swoich materiałach informacyjnych i promocyjnych, a także w kontaktach z osobami trzecimi. Inicjatywy laureatów konkursu są prezentowane na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego oraz Programu „Śląskie dla rodziny – Karta Dużej Rodziny”, jako przykłady dobrych praktyk.

7. Wręczenie nagród laureatom

4 lutego b.r. w Siemianowickim Centrum Kultury - Parku Tradycji odbyła się gala wręczania nagród Marszałka Województwa Śląskiego laureatom konkursu „Gmina przyjazna rodzinie 2015”, połączona z konferencją „Różne oblicza rodziny”. Wydarzenie to objął honorowym patronatem Prezydent Miasta Siemianowice Śląskie. Organizatorem spotkania był Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego oraz Urząd Miasta Siemianowice Śląskie.

Laureaci konkursu otrzymali tytuł „Gminy przyjaznej rodzinie 2015” oraz nagrody Marszałka Województwa Śląskiego tj. statuetki i pamiątkowe tabliczki potwierdzające przyznanie tytułu. Inicjatywy laureatów konkursu zostaną zaprezentowane na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego oraz Programu „Śląskie dla rodziny – Karta Dużej Rodziny”, jako przykłady dobrych praktyk.

Gala połączona była z konferencją pn. „Różne oblicza rodziny”. Wśród zaproszonych prelegentów znaleźli się: dr Michał Szyszka z Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka w Warszawie - Oddział w Katowicach z wykładem „Nowe oblicza rodziny”, Kamil Michalski i Adrian Kowalski - prezes Fundacji „Ulica” z krótkim filmem „Z Hałdy w Himalaje”, dr Maria Zrałek, profesor WSH w Sosnowcu, dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych oraz dziekan Wydziału Administracji i Zarządzania z wykładem „Senior w rodzinie”, Lidia Zeller, prezes Stowarzyszenia na rzecz pomocy dziecku i rodzinie „Dla Rodziny” w Częstochowie, dr Arkadiusz Wąsiński, dziekan Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka w Warszawie - Oddział w Katowicach z referatem „Rola i znaczenie rodziny zastępczej oraz adopcyjnej we współczesnym społeczeństwie”, Edyta Świątczak-Gurzęda, pełnomocnik Prezydenta Siemianowic Śląskich ds. osób niepełnosprawnych z wystąpieniem „Osoba niepełnosprawna w rodzinie”. Całość konferencji podsumowała Anna Zasada-Chorab, zastępca prezydenta miasta do spraw polityki społecznej w siemianowickim magistracie. Wydarzenie uświetniła siemianowicka muzykująca rodzina Wantułów.