Inicjatywa Wspólnotowa INTERREG III w województwie śląskim
Inicjatywa Wspólnotowa INTERREG III w edycji 2000-2006 otworzyła przed polskimi regionami nowe możliwości nawiązywania współpracy z partnerami zagranicznymi i umożliwiała przy wykorzystaniu środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) wspieranie ich rozwoju.
W latach 2004-2006 beneficjenci z obszaru województwa śląskiego uczestniczyli w projektach realizowanych w ramach dwóch programów Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA promujących przedsięwzięcia przyczyniające się do zrównoważonego rozwoju polsko-słowackiego oraz polsko-czeskiego pogranicza, jak i programów współpracy transnarodowej INTERREG III B i międzyregionalnej INTERREG III C.
Program IW INTERREG III A Polska-Republika Słowacka 2004-2006
Realizowany był na polsko-słowackim pograniczu i obejmował swoim zasięgiem trzy polskie podregiony: bielsko-bialski (woj. śląskie), nowosądecki (woj. małopolskie) i krośnieńsko-przemyski (woj. podkarpackie) oraz dwa kraje po słowackiej stronie: Żyliński i Preszowski. Całkowity budżet Programu wynosił ok. 26,7 mln euro.
Głównym celem Programu było wspieranie zintegrowanego i zrównoważonego rozwoju w sferze gospodarczej, społecznej i kulturowej na pograniczu polsko-słowackim.
W ramach Programu przeprowadzono dwa nabory wniosków. Zatwierdzonych do dofinansowania zostało 16 projektów realizowanych przez beneficjentów z województwa śląskiego. Łączna kwota dofinansowania z EFRR to ok. 2,5 mln euro. W ramach wybranych projektów przeważały projekty z zakresu rozwoju zasobów ludzkich i wspierania przedsiębiorczości oraz ochrony dziedzictwa naturalnego i kulturowego. Ponad 1 mln euro dofinasowania z EFRR przeznaczony został na realizację projektów infrastrukturalnych takich jak budowa i przebudowa dróg o znaczeniu transgranicznym oraz ochrona środowiska i ochrona przeciwpowodziowa.
Beneficjentami projektów w ramach IW INTERREG III A Polska-Republika Słowacka 2004-2006 z terenu województwa śląskiego były przede wszystkim jednostki samorządu terytorialnego i jednostki im podległe, organizacje pozarządowe, a także szkoła wyższa, które we współpracy z partnerami słowackimi przygotowały i zrealizowały projekty cechujące się wyraźnym efektem transgranicznym. Partnerzy dla przeważającej liczby projektów realizowanych przez beneficjentów z województwa śląskiego pochodzili z Kraju Żylińskiego.
Program IW INTERREG III A Republika Czeska-Polska
Obejmował swym zasięgiem cztery polskie podregiony: bielsko-bialski i rybnicko-jastrzębski (woj. śląskie), jeleniogórsko-wałbrzyski (woj. dolnośląskie) i całe województwo opolskie oraz pięć czeskich krajów: Liberecki, Kralovohradecki, Pardubicki, Ołomuniecki, Morawsko-Śląski. Całkowity budżet Programu wynosił ponad 46 mln euro.
Głównym celem Programu była poprawa warunków i standardu życia na objętym programem obszarze przygranicznym poprzez wspólne działania społeczeństw i instytucji po obydwu stronach granicy.
W ramach Programu przeprowadzono trzy nabory wniosków. Do dofinansowania zatwierdzono 25 projektów realizowanych przez beneficjentów z województwa śląskiego na łączną kwotę dofinansowania z EFRR ok. 5,5 mln euro. Wśród wybranych projektów przeważały projekty infrastrukturalne, np.: budowa, przebudowa dróg i mostów o znaczeniu transgranicznym oraz ochrona środowiska i ochrona przeciwpowodziowa. Dofinansowano również projekty z zakresu wsparcia infrastruktury okołobiznesowej i turystycznej oraz transgranicznych struktur organizacyjnych i współpracy sieciowej.
Beneficjentami projektów z terenu województwa śląskiego były przede wszystkim jednostki samorządu terytorialnego i jednostki im podległe, organizacje pozarządowe, szkoły wyższe, straż pożarna oraz telewizja publiczna. Partnerzy dla projektów realizowanych przez beneficjentów z województwa śląskiego pochodzili przede wszystkim z Kraju Morawsko-Śląskiego.
Program współpracy transnarodowej Interreg IIIB
Program dotyczył współpracy pomiędzy władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi promującej integrację terytorialną w celu wspierania harmonijnego, zrównoważonego i trwałego rozwoju Wspólnoty.
Zakres tematyczny współpracy:
- ponadnarodowe strategie rozwoju w zakresie zagospodarowania terenu;
- współpraca pomiędzy miastami oraz strefami wiejskimi i miejskimi;
- rozwój wydajnych i trwałych systemów w zakresie transportu i komunikacji;
- dobre zarządzanie środowiskiem i waloryzacja zasobów naturalnych, w szczególności wodnych;
- promowanie i dobre zarządzanie dziedzictwem historycznym i kulturowym.
Województwo śląskie, tak jak cała Polska, uczestniczyło w dwóch 2 programach:
- INTERREG III B BSR – Region Morza Bałtyckiego
- INTERREG III B CADSES – Obszar Europy Środkowej, Adriatyckiej, Naddunajskiej i Południowo-Wschodniej.
Beneficjentami w programie Interreg IIIB byli m.in. Główny Instytut Górnictwa (lider projektu MAGIC), Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, Górnośląska Agencja Przekształceń Przedsiębiorstw SA (lider projektu EU-CORe III), Agencja Rozwoju Regionalnego SA w Bielsku-Białej.
Inicjatywa Wspólnotowa INTERREG III C
Program współpracy międzyregionalnej wspierał przedsięwzięcia polegające na wymianie doświadczeń z zakresu rozwoju regionalnego oraz wykorzystania funduszy strukturalnych między miastami, regionami i innymi podmiotami z obszaru Unii Europejskiej, jak i spoza niej. Projekty z polskim udziałem dotyczyły m.in. wspierania przedsiębiorczości, zagospodarowania obszarów postindustrialnych, współpracy i wymiany doświadczeń w dziedzinie administracji na szczeblu regionalnym i lokalnym.
W ramach IW INTERREG III C w latach 2003-2007 Województwo Śląskie brało udział w realizacji dwóch przedsięwzięć: Projektu Indywidualnego Sieć Partnerów Przemysłowych (Industrial Change Network) oraz Regionalnego Przedsięwzięcia Ramowego Regionalny Trójkąt Weimarski (Regional Triangle of Weimar).
W projekcie pod nazwą Sieć Partnerów Przemysłowych wzięło udział 22 partnerów z 9 regionów europejskich z następujących krajów: Czechy, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Węgry, Włochy, Holandia oraz Szwecja. Zakres współpracy dotyczył wymiany doświadczeń w dziedzinie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, zasobów ludzkich i polityki społecznej, restrukturyzacji obszarów przemysłowych, innowacyjności i zarządzania nowymi technologiami, a także funduszy strukturalnych. Budżet całego projektu wyniósł blisko dwa miliony euro.
W przedsięwzięciu Regionalny Trójkąt Weimarski uczestniczyło 3 partnerów: Województwo Śląskie, Land Północnej Nadrenii-Westfalii z Niemiec oraz Region Nord-Pas de Calais z Francji. Projekt ten stworzył możliwości pogłębienia istniejących już więzi trójstronnych poprzez wymianę doświadczeń, transfer know-how oraz wypracowanie nowych rozwiązań w trzech obszarach tematycznych: restrukturyzacji przemysłu, polityki społecznej i nowoczesnej administracji.