„Uchwałą antysmogowa na terenie województwa śląskiego obowiązuje od września ubiegłego roku. Najwyższy czas więc aby podsumować efektywność tego prawa miejscowego. Wskazujmy dobre praktyki, identyfikujmy problemy, nie bójmy się pokazywać ułomności prawa w niektórych aspektach. I nie możemy przestawać apelować do władz centralnych w sprawie stosownych rozwiązań legislacyjnych na terenie całego kraju, zwłaszcza rozporządzenie dotyczące jakości paliw stałych” – Wojciech Saługa, marszałek województwa śląskiego, zwrócił się do zebranych na początku konferencję „Aspekty formalno-prawne realizacji Programu ochrony powietrza i uchwały antysmogowej”, którą zorganizowano w Muzeum Śląskim w Katowicach.

W debacie wzięli udział przedstawiciele gmin województwa śląskiego, organizacji pozarządowych, a także Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego (tam przyjęto pierwszą w kraju uchwałę antysmogową, zaraz potem było województwo śląskie” oraz strażnicy gminni.

Na początku przedstawiono wyniki badań wśród mieszkańców województwa śląskiego, które miały pokazać stan wiedzy o smogu i o zagrożeniach, jakie ze sobą niesie. Wyniki jednoznacznie wskazują, że nadal najważniejsze pozostaje edukacja i dotarcie z odpowiednią informacją do jak największej rzeczy odbiorców. Najbardziej chyba przekonuje fakt, że aż 60 proc. respondentów nie widzi żadnego zagrożenia w smogu i też nie odczuło żadnych negatywnych skutków. Ankieta wskazała również, że świadomość o zanieczyszczonym powietrzu i jego destrukcyjnym wpływie na nasze zdrowie jest większa u ludzi z wyższym wykształceniem i wśród mieszkańców większych miast.

O obowiązkach gmin względem zapisów uchwały antysmogowej mówiła z kolei Bianka Romanowska, kierownik referatu ds. planowania w zakresie środowiska w Wydziale Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

„Nie możemy zapominać o obowiązku gmin polegającym na przekazaniu swoim mieszkańcom instrumentów, za pomocą których mogliby zgłaszać władzom niepokojące sygnały w tym zakresie” – przypomniała zebranym Blanka Romanowska.

O aktywności gminnej w walce o czyste powietrze świadczyły dane dotyczące przeprowadzonych w samorządach lokalnych kontroli. Przeprowadzono ich w sumie ponad 7500. Mandaty wystawiono jednak sporadycznie. Główną przyczyną jest brak odpowiednich uprawnień po stronie straży gminnej bądź miejskiej. W sytuacji stwierdzenia naruszenia uchwały antysmogowej strażnikom pozostaje jedynie skierować wniosek do sądu lub zwrócić się o kontynuowanie postepowania do policji.

Istotne jest to, że znacznie większy problem z egzekwowaniem i identyfikacjom niepożądanych działań, stojących w sprzeczności z zapisami uchwały antysmogowej, występuje wśród gmin nie posiadającej straży. 74 spośród 106 ankietowanych nie dokonała żadnej kontroli w tym względzie. Podczas konferencji zaakcentowano także rolę kampanii społeczne i działań promujących transport publiczny. Podczas alarmów smogowych minionej zimy Koleje Śląskie przygotowały ofertę bezpłatnych przejazdów w całym województwie dla kierowców wraz z osobą towarzyszącą. Łącznie z tej oferty skorzystało blisko 16 tys. pasażerów. Z podobna inicjatywa na swoim terenie wystąpił KZK GOP.

W trakcie konferencji swoimi spostrzeżeniami podzielili się też reprezentanci Najwyższej Izby Kontroli. Warto w tym miejscu przypomnieć niedawną deklarację w trakcie 10. Europejskiego Kongresu Gospodarczego, jaka padła z ust Piotra Woźnego, rządowego pełnomocnika ds. czystego powietrza, który do końca tego roku obiecał rozporządzenie dotyczące jakości paliw stałych.

Wszelkie informacje dotyczące zapisów uchwały antysmogowej dla województwa śląskiego można znaleźć na specjalnie stworzonej stronie internetowej powietrze.slaskie.pl