Pamięć o Tragedii Górnośląskiej
W spotkaniu obok przedstawicieli samorządu województwa – marszałka Wojciecha Saługi i członkini zarządu Joanny Bojczuk uczestniczyło liczne grono parlamentarzystów w tym m.in. senator RP Halina Bieda, posłowie RP Monika Rosa i Tomasz Głogowski, samorządców, organizacji społecznych i środowisk naukowych. Nie zabrakło również Jerzego Gorzelika oraz Grzegorza Franki, reprezentujących kolejno Ruch Autonomii Śląska i Związek Górnośląski i Martina Lippa, Przewodniczący Zarządu Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców Województwa Śląskiego.
Dyskutowano o planie przygotowań dotyczących upamiętnienia Ofiar Tragedii Górnośląskiej. W styczniu przyszłego roku minie 80 lat od jednych z najbardziej traumatycznych w historii regionu wydarzeń związanych z wkroczeniem armii sowieckiej na Górny Śląsk, znaczonej morderstwami, rabunkami i gwałtami oraz wywózkami do przymusowej pracy w kopalniach Związku Sowieckiego. Internowanie i deportacja mężczyzn w wieku od 17 do 50 lat trwały od lutego do przełomu kwietnia i maja 1945 r., a zabieranych ludzi okłamywano, że najwyżej kilkanaście dni będą pracować na zapleczu frontu. Ofiarami operacji prowadzonej przez NKWD i Kontrwywiad Wojskowy Armii Czerwonej „Smiersz” było prawie 50 tysięcy mężczyzn i w konsekwencji ich rodzin, pozbawionych przez kilka lat lub często na zawsze opieki jedynego na ogół żywiciela. Ponad 25 procent deportowanych już nie wróciło, a ci, którzy przeżyli, wracali od połowy 1945 r. do przełomu lat 1949/1950. Jako ostatni obozy pracy opuszczali ci, którzy mimo fatalnych warunków życia zachowali względnie dobre zdrowie i mogli pracować.
- To trudny i wciąż bolesny temat w historii regionu, dlatego upamiętnienie ogromu cierpienia jego mieszkańców wymaga od nas wspólnego działania – zaakcentował marszałek Wojciech Saługa, który instytucjonalnie będzie koordynatorem przedsięwzięć związanych z przyszłorocznymi rocznicowymi obchodami.
Koordynatorem ze strony samorządów będzie Miasto Ruda Śląska. Sejmik województwa ma podjąć również uchwałę, na mocy której 2025 ma zostać ustanowiony Rokiem Pamięci Ofiar Tragedii Górnośląskiej. Marszałek województwa obejmie także honorowy patronat nad cyklem wydarzeń związanych z tą rocznicą. Województwo Śląskie ma ponadto podjąć wspólne działania z Województwem Opolskim odnośnie jej upamiętnienia. Oprócz obchodów w wymiarze lokalnym, mają również odbyć się obchody centralne z udziałem władz państwowych.
Wstępnie ustalono, że wszystkie przedsięwzięcia związane z 80. rocznicą Tragedii Górnośląskiej mają mieć wymiar edukacyjny. Zaproponowano m.in. zorganizowanie warsztatów dla nauczycieli i dziennikarzy. Wśród propozycji znalazło się również nakręcenie filmu dokumentalnego całościowo obrazującego wydarzenia ze stycznia 1945 roku na Górnym Śląsku.
Kolejne spotkanie, tym razem już z opracowanym pełnym planem obchodów rocznicy odbędzie we wrześniu.