Wielka modernizacja Planetarium Śląskiego – Parku Nauki zakończona! Obiekt jest już dostępny dla odwiedzających, a jedna z nowych atrakcji to ultranowoczesny projektor gwiazd Starball. Samo Planetarium jest dwa razy większe niż do tej pory. W uroczystym otwarciu udział wziął Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki oraz Marszałek Województwa Śląskiego Jakub Chełstowski.

- Ta mała próbka, którą mogłem zobaczyć, pokazała mi ogrom możliwości. Pamiętam z dzieciństwa jak przyjeżdżaliśmy tutaj z ojcem do Chorzowa do Planetarium. To wówczas też był szczyt techniki. Jestem przekonany, że to co młodzież będzie miała możliwość zobaczyć, będzie niesamowitą inspiracją do przygody i edukacji. Wiedza jest przekazywana tutaj w sposób przystępny. Nie mam wątpliwości, że odnowione Planetarium stanie się perłą w śląskiej koronie. – mówił podczas uroczystości otwarcia premier Mateusz Morawiecki.

Technologiczna atrakcja – projektor Starball umieszczony jest w centralnym punkcie sali projekcyjnej, w miejscu, w którym tej pory znajdował się projektor Zeissa. Sprzęt wyprodukowała japońska firma Goto jest jednak o wiele lżejszy i mniejszy od swojego poprzednika. Na roboczą wysokość jest unoszony przez specjalny podnośnik. Chiron III jest największym i najpotężniejszym projektorem w ofercie tego producenta. Jest w stanie wyświetlić nawet sto milionów gwiazd! Co prawda „nieuzbrojonym” okiem nadal widzieć będziemy ich około 9000, lecz system wyświetla również obiekty tworzące Drogę Mleczną. Zatem patrząc na nowe niebo w Planetarium Śląskim przez lornetkę – tak jak w rzeczywistości widzimy więcej. Nie bez znaczenia jest również jakość obrazu. Chiron III zapewnia doskonały kontrast, a gwiazdy prezentowane na ekranie są niemal świetlnymi punktami. Choć średnica ekranu Planetarium nie zmieniła się, to ma on zupełnie inną konstrukcję niż wcześniej. Płócienne bryty zostały zastąpione przez perforowane aluminiowe panele. Połączenia pomiędzy poszczególnymi panelami są niedostrzegalne dla widzów, co pozwala wyświetlać na nim nawet bardzo jasne obrazy. Do głównej sali powróciła panorama miast otaczających Planetarium. Została ona zrekonstruowana na podstawie oryginału i wykonana przy pomocy nowych technologii. Nadal stanowić będzie znak rozpoznawczy Planetarium Śląskiego.

Słynny Projektor Zeissa nadal będzie służyć Planetarium. Został on umieszczony w centralnym punkcie sali poświęconej astronomii, która znajduje się pod zegarem słonecznym. Urządzenie nie będzie już miało charakterystycznej kopuły, a zatem nie będzie pełniło funkcji planetarium, ale wciąż będzie działać i przy jego pomocy będzie można np. wyświetlać gwiazdy na ścianie. Do zabytkowej części obiektu pod ziemią dobudowano dwa nowe pomieszczenia o powierzchni ponad 2,5 tys. m kw. Znajdą się tam pracownie i sale wykładowe. W przebudowanym obiekcie goście będą mogli skorzystać m.in.: z symulatorów lotów w kosmos, kolumny pogodowej i pokoi klimatycznych.

- Można powiedzieć, że Planetarium powstało niemal od podstaw. To jedna z największych inwestycji realizowanych przez zarząd województwa aktualnej kadencji. Bardzo dziękuję za wsparcie premierowi RP Mateuszowi Morawieckiemu i Komisji Europejskiej. Bo jeśli mówimy o skali inwestycji, trzeba też powiedzieć o kwotach. Łączny koszt inwestycji to 160 mln 466 tys. 966 zł. Dofinansowanie z UE wyniosło ponad 99 mln zł. Łączny wkład województwa to 46,9 mln zł. Dla przypomnienia, jesienią 2020 roku podpisaliśmy kluczową dla tej inwestycji umowę na zestaw multimedialnych projektorów cyfrowych, analogowy projektor gwiazd, nowy ekran i nagłośnienie. Wszystkie te urządzenia znajdują się na wyposażeniu ultranowoczesnej sali zmodernizowanego już Planetarium Śląskiego. Z kolei w nowym budynku oprócz astronomii będą prezentowane także zagadnienia związane z sejsmologią i meteorologią. Prócz tego powstały pracownie i sale konferencyjne. Jestem przekonany, że wizyta w Planetarium Śląskim, już w nowej odsłonie, będzie bardzo ciekawą propozycją na atrakcyjne spędzenie czasu dla całych rodzin. Stanie się przy tym na powrót jedną z wizytówek regionu. Myślę, że zawsze będziemy chętnie tutaj wracać – podkreśla marszałek Jakub Chełstowski.

Na system projekcji cyfrowej złoży się 10 projektorów 4K, które po połączeniu wszystkich obrazów pozwolą uzyskać pokrycie całej kopuły ruchomym obrazem w rozdzielczości 8K. Wszystkie projektory będą ze sobą zintegrowane tak, aby możliwa była projekcja hybrydowa, czyli połączenie systemu analogowego z cyfrowym. Na tradycyjny, analogowy obraz nieba, będzie można „nałożyć” inne obrazy: granice gwiazdozbiorów, wyobrażenia gwiazdozbiorów starożytne lub współczesne, obrazy obiektów głębokiego kosmosu itd. I wszystko w ruchu. System śledzenia położenia projektora analogowego pozwoli obrazom cyfrowym trafiać zawsze w przeznaczone dla nich miejsce.

Nowy ekran będzie zbudowany z perforowanej blachy aluminiowej o grubości 1 mm. To wymóg podyktowany przepisami przeciwpożarowymi. Przedtem był to ekran płócienny. Perforacja zajmie około 22-23 procent powierzchni całego ekranu, która nieco przekracza 830 metrów kwadratowych. Perforacja będzie wykonana otworami o średnicy 1,6 mm rozstawionymi co 3,2 mm. Bez perforacji dźwięk wewnątrz takiej blaszanej puszki mógłby być bardzo nieprzyjemny. Maksymalne odchylenie powierzchni ekranu od sfery nie może przekroczyć 13 mm (w starym, płóciennym ekranie ta odchyłka sięgała 5 cm). Dla projekcji cyfrowej tolerancja w tym zakresie jest znacznie mniejsza – przy średnicy ekranu 23 m. Zostanie również odtworzona historyczna panorama okolicznych miast, tak dobrze znana bywalcom Planetarium. Umieszczona zostanie u podstawy ekranu dokładnie jak poprzednia i tak jak poprzednia będzie podświetlana, jednak w nowej wersji przy pomocy LED. Wcześniej były to po prostu żarówki.

Widzowie doświadczą również klimatu z różnych części świata: od lasu tropikalnego po Antarktydę. W specjalnych komorach utrzymana będzie odpowiadająca danemu klimatowi temperatura i wilgotność. W symulatorze lotów, dzięki specjalnym kapsułom i goglom wirtualnej rzeczywistości przeżyjemy start rakiety. Jaskinia 3D czyli pokój, którego ściany będą stanowiły ekrany LED zabierze nas na wirtualny spacer po Układzie Słonecznym.

Pierwszy seans dla publiczności odbędzie się w sobotę 11 czerwca o godzinie 12:00. W weekend otwarcia, 11–12 czerwca, seanse będą odbywać się przez cały dzień i w nocy. Udostępnienie nowej ekspozycji uzupełnią także liczne atrakcje towarzyszące. Na scenie przed Planetarium – Śląskim Parkiem Nauki wystąpią: Dawid Kwiatkowski, Król, Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”. Na zakończenie całość zwieńczy pokaz dronów, z wykorzystaniem pięćdziesięciu statków powietrznych.

Warto zaznaczyć, że Planetarium Śląskie pozostaje największą placówką tego typu w naszej części Europy.