Województwo Śląskie odkupiło od Śląskiego Zamku Sztuki i Przedsiębiorczości licencję na font dla potrzeb promocji regionu. Wychodząc naprzeciw dużemu zainteresowaniu mieszkańców Zarząd Województwa 12 kwietnia 2007 podpisał aneks do umowy, pozwalający na powszechny dostęp do pisma.

Śląski krój przeznaczony jest do okazjonalnych druków, listów dedykacyjnych, dyplomów, zaproszeń, itp. wspomagających promocję Śląska, z poszanowaniem jego tradycji literniczych.

Śląski krój czerpie z przeszłości, z działalności literniczej Hieronima Wietora - znakomitego śląskiego wydawcy i typografa, twórcy oryginalnej italiki (XVI w.). Z powszechnego stosowania na Śląsku kurrenty (XVII, XVIII, XIX wiek), odręcznego pisma wywodzącego się z gotyckiej bastardy. Liczne przykłady zastosowania tego pisma pochodzą z Muzeum Miasta Katowic, zbiorów Biblioteki Śląskiej i Książnicy Cieszyńskiej.

Precyzując założenia projektowe, ominąłem konwulsyjno-spiczastą formę kurrenty. Zachowałem jednak jej proporcje. Stosunek wysokości "x" do górnych i dolnych wydłużeń, dostosowując je do zasad złotego podziału (sectio aurea). Kształt Śląskiego kroju zbliża się do humanistycznej kursywy - bardziej, moim zdaniem odpowiadającej melodii gwary śląskiej (czyt. staropolskiej).

Kurrenta utworzona została na użytek języka niemieckiego. Przymusowo wdrażana w szkołach stała się jednym z instrumentów pruskiej polityki germanizacyjnej.

Jak wiadomo kształt pisma drukarskiego i typografii modeluje czas. Czas wyznaczony na realizację projektu pisma był rekordowo krótki.

Koncepcja pisma została zrealizowana. W szczegółach jest jeszcze sporo do poprawienia. (Dusza całości żyje w detalu). Pożądana jest rozbudowa pisma. Henryk Sakwerda

Silesiana - nowy, śląski krój pisma

Ktoś mógłby zapytać po co projektować śląski krój pisma? Adrian Frutiger, szwajcarski projektant pism, zapytany po co nam nowe kroje i dlaczego istnieje ich tak wiele, odpowiedział: "A dlaczego istnieje tyle gatunków win?".

W wielu przypadkach nowe kroje powstają z myślą o konkretnym zastosowaniu - Matthew Carter zaprojektował krój Bell Centennial (1978) przeznaczony do składu książek telefonicznych. Kurt Weideman stworzył rodzinę krojów Corporate ASE (1985-89) na potrzeby identyfikacji wizualnej firmy Daimler Benz. Oryginalny krój pisma to element identyfikacji wizualnej każdej firmy lub organizacji; tworzy jej wizerunek i markę. Pisma projektowane specjalnie dla miasta, regionu czy państwa dodatkowo pomagają promować ich dziedzictwo kulturowe.

Gerard Unger, wybitny holenderski projektant, jest autorem wielu pism powstałych na potrzeby identyfikacji wizualnej. Specjalnie dla systemu informacyjnego miasta Rzym zaprojektował kroje Capitolium (1998) i Vesta (2001). Inne pisma Ungera - Demos i Praxis są urzędowymi krojami państwa niemieckiego. Równie ciekawym przykładem jest krój Decima stworzony w 2005 roku przez Luciano Perondi dla włoskiego regionu Friuli-Wenecja Julijska.

"Pismo śląskie" to dla mnie projekt wyjątkowy. To fascynujące zadanie i wyzwanie - jak środkami typograficznymi oddać bogactwo historyczno-kulturowe ziemi śląskiej. Pierwsze moje pobyty w gościnnych Katowicach i Cieszynie obudziły moją ciekawość Śląska, jego języka i tradycji literniczych. Spotkałem tu wielu wspaniałych ludzi - utalentowanych, pracowitych, "twardych" i serdecznych zarazem.

Z założenia Silesiana miała być pismem ozdobnym, reprezentacyjnym - na specjalne okazje. Zdecydowaliśmy więc, że oprzemy się na piśmie pochyłym wywodzącym swoją formę z tradycyjnej kaligrafii. Silesiana wzorowana jest na cancellaresce - kancelaryjnym łacińskim piśmie kursywnym, posiada jednak własną oryginalną formę.

Nasze prace rozpoczęliśmy od badań literaturowych. W drukach i rękopisach szukałem odpowiedzi na pytanie na czym ma polegać owa "śląskość" projektowanego pisma. Śląskie pismo, czyli jakie? Czy takie jak doskonalone w XVI wieku przez mistrza sztuki pisarskiej Fabiana Franka, czy może jak jeden z krojów przedstawionych przez A.G. Urliciego w Vorschriften zum Schönschreiben für die Schulen in Schlesien... (1772) lub Caligraphia Silesiana... (1774)?

Na Śląsku pisma gotyckie stosowano przez kilkaset lat. Kazimierz Bobrowski w swojej pracy Ewolucja pisma neogotyckiego na Śląsku od połowy XVI w. do połowy XX w. charakteryzuje oryginalny dukt śląski jako "bardziej ekspresyjny" i zwraca uwagę na "zamaszyste wykończenia liter". Te cechy staraliśmy się zawrzeć w projektowanym kroju. Artur Frankowski

Strona opracowana na podstawie katalogu wystawy w Bibliotece Śląskiej w Katowicach (17.20.2006) wydanego przez Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie.