Uroczystość połączona była z otwarciem nowej wystawy czasowej „To (nie) jest skansen” oraz premiera książki autorstwa historyka Krzysztofa Bulli „Spacerem przez czas. Ludzie i wydarzenia w Muzeum ‘Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie’”.  

W wydarzeniu wziął udział wicemarszałek Leszek Pietraszek, dyrektor Generalna Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego Katarzyna Błaszczyk-Domańska oraz Przewodniczący Rady Muzeum Jarosław Gałęza, a także przyjaciele, darczyńcy, byli pracownicy oraz osoby zasłużone dla muzeum. 

Podczas gali jubileuszowej nie zabrakło elementów muzycznych i literackich – dla gości zagrała kapela Dejcie Pozór, wykonując tradycyjne utwory, a specjalnym punktem programu była premiera książki autorstwa historyka Krzysztofa Bulli pt. „Spacerem przez czas. Ludzie i wydarzenia w Muzeum ‘Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie’”. Rozmowę z autorem poprowadził prof. Lech Krzyżanowski, kierownik działu nauki w MGPE. 

Dyrektor Muzeum poinformowała o uhonorowaniu przez Stowarzyszenie Muzealników Polskich medalem im. Tadeusza Dobrowolskiego pani Barbary Heidenreich, byłej dyrektor MGPE. Wyróżnienie przyznane zostało w uznaniu za jej wieloletnie zasługi dla rozwoju muzealnictwa oraz znaczący wkład w kształtowanie charakteru i misji chorzowskiego muzeum. 

Po zakończeniu części oficjalnej, goście uroczystości wzięli udział w wernisażu wystawy „To (nie) jest skansen”. Wystawa powstała w oparciu o jubileuszowe hasło, które prowokuje do refleksji: po co, dlaczego i dzięki czemu na poprzemysłowym gruncie powstało muzeum typu skansenowskiego? Ekspozycja przedstawia historię muzeum z perspektywy jego kluczowych zadań: opracowywania, zachowywania, dokumentowania i udostępniania dziedzictwa kulturowego.

„Termin skansen w środowisku badaczy od lat wywołuje semantyczny spór i walkę ze stereotypem zakurzonego magazynu niechcianej przeszłości — co dla przeciętnego odbiorcy może być zaskoczeniem, bo przecież tak mówiło się od zawsze: krótko, zrozumiale, wszyscy wiedzą, o co chodzi. To właśnie to jedno słowo staje się dla nas pretekstem do głębszej refleksji nad tym, czym jest i czym w przyszłości będzie Muzeum ‘Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie’.

Poprzez wielowątkową, szeroką narrację wystawy, ukazującej Muzeum z różnych perspektyw, chcemy podkreślić nasz dotychczasowy dorobek, miejsce wśród regionalnych instytucji kultury oraz sposób, w jaki byliśmy odbierani na przestrzeni lat. Rok jubileuszowy to dla nas okazja, by – za pomocą wystawy, publikacji książkowej, bezpośrednich kontaktów z publicznością oraz konferencji naukowej – zebrać wnioski pomocne w projektowaniu przyszłości i formułowaniu misji opartej na unikalnych zasobach: dziedzictwie, przestrzeni ekspozycyjnej, wyjątkowym położeniu oraz relacjach ze społecznością – mówi Paulina Cius-Górska – dyrektor Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”.

W ramach wystawy po raz pierwszy zaprezentowano ponad 60 eksponatów, pochodzących zarówno ze zbiorów własnych, jak i od osób prywatnych – zwiedzających, pasjonatów, dawnych pracowników i przyjaciół muzeum. Wśród nich znajdują się przedmioty codziennego użytku, pamiątki rodzinne, rękodzieło, a także materiały związane z historią tworzenia parku etnograficznego.

Narrację wystawy wzbogacają multimedia i archiwalne nagrania, w tym wspomnienia osób zaangażowanych w tworzenie i rozwój muzeum. Szczególne miejsce zajmują cytaty i głosy pracowników, których osobiste doświadczenia nadają ekspozycji emocjonalny i refleksyjny wymiar.

Wystawa zachęca do interaktywnego zwiedzania i własnych poszukiwań – stawia pytania o sens istnienia skansenów we współczesnym świecie, o znaczenie dziedzictwa w życiu codziennym oraz o przyszłość muzealnictwa na wolnym powietrzu. Prowokuje do namysłu nad tym, co znaczy „autentyczność”, jak zmienia się rola muzeum i w jaki sposób może ono być przestrzenią dialogu, wspomnień i przyszłości.

Hasło wystawy – „To (nie) jest skansen” – gra z popularnym, często krzywdzącym, stereotypem. Pokazuje, że muzeum to nie tylko „zabytek w terenie”, ale żywy organizm, który ewoluuje, odpowiada na potrzeby współczesności i angażuje się w aktualne debaty o tożsamości, pamięci i wspólnocie.

Wystawę będzie można zwiedzić od 25 maja  i będzie dostępna na odwiedzających przez rok.