Trzeci raport kohezyjny jest wynikiem prac uczestników konferencji, która odbyła się z udziałem reprezentantów państw członkowskich w Brukseli, w dniach 11-12 maja 2004 roku. Raport z konferencji (III raport kohezyjny) stał się ważnym dokumentem na drodze do wypracowania założeń polityki spójności Unii Europejskiej jakie mają obowiązywać po roku 2006.

Kolejnym etapem w opracowywaniu zasad polityki spójności w nowym okresie programowania było przedstawienie w lipcu 2004 roku przez Komisję Europejską, pierwszych propozycji regulacji prawnych dotyczących okresu 2007-2013. Według Komisji Europejskiej podstawowe ustalenia dotyczące polityki spójności powinny zostać przyjęte przez państwa członkowskie jeszcze w 2005 roku, tak aby można było sprawnie uruchomić niezbędne działania przygotowawcze. Różnice zdań występujące między 25 państwami członkowskimi odnośnie przyszłej polityki spójności pozwalają sądzić, że dyskusja z udziałem Komisji Europejskiej będzie się toczyła w ciągu dwóch kolejnych lat, a trzeci raport kohezyjny jest jedynie pierwszą całościowa propozycją polityki spójności w kolejnym okresie programowania. 

Założenia polityki spójności na nowy okres programowania (na podstawie trzeciego raportu kohezyjnego).

W roku 2004 i 2005 przewiduje się przeprowadzenie dyskusji i konsultacji na temat przedstawionych w trzecim raporcie kohezyjnym propozycji, których wynikiem może być zmiana założeń wyjściowych Komisji Europejskiej.

Podstawę europejskiej polityki spójności w latach 2007-2013 mają stanowić opublikowane 14 lipca br. przez Komisję Europejską projekty pięciu rozporządzeń dotyczących funkcjonowania funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w latach 2007-2013.

1. Projekt rozporządzenia Rady wprowadzającego ogólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności.
2. Projekt rozporządzenia dot. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
3. Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego.
4. Projekt rozporządzenia Rady ustanawiającego Fundusz Spójności.
5. Projekt Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejskie Grupy Współpracy Transgranicznej (EGWT).

Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007-2013.

Zgodnie z założeniami Ustawy o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. 04.116.1206 z dnia 24 maja 2004) NPR będzie dokumentem koordynującym wszelkie działania o charakterze rozwojowym podejmowane w Polsce w latach 2007-2013. Kompleksowość NPR polegać ma na tym, że będzie on obejmował zarówno działania z zakresu rozwoju społeczno -gospodarczego realizowane przy współudziale środków unijnych, jak i finansowane wyłącznie ze środków krajowych.

Główną zasadą realizacji polityki strukturalnej w oparciu o Narodowy Plan Rozwoju 2007 -2013, będzie horyzontalny wymiar realizacji (realizacja w stosunku do wszystkich podmiotów gospodarczych), a także zwiększenie wagi polityki regionalnej i osłabienie polityki sektorowej.

Sposób opracowywana Narodowego Planu Rozwoju.

Międzyresortowy Zespół do przygotowania Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013.

Prace nad dokumentem (NPR na lata 2007-2013) rozpoczęły się wraz z powołaniem przez Prezesa Rady Ministrów w dniu 6 lutego 2004 r. Międzyresortowego Zespołu do przygotowania Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013. Zespołowi przewodniczy wicepremier - koordynator polityki gospodarczej - Minister Gospodarki i Pracy, a wiceprzewodniczącym jest Minister - członek Rady Ministrów kierujący Rządowym Centrum Studiów Strategicznych. W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele poszczególnych ministerstw oraz przedstawiciele Marszałków Województw i Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 25 maja 2004 r. został powołany Pełnomocnik Rządu do Spraw Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013 w randze sekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki i Pracy.

Rada Ministrów 24 sierpnia 2004 roku przyjęła dokument informujący o stanie prac nad Narodowym Planem Rozwoju. Dokument przedstawia etapy prac nad Narodowym Planem Rozwoju na lata 2007-20013.

Ekspertyzy i konsultacje społeczne.

Wstępnym etapem prac nad Narodowym Planem Rozwoju na lata 2007-2013 było zlecenie i wykonanie w ostatnim kwartale 2003 r. przez zewnętrznych ekspertów szeregu ekspertyz na potrzeby części diagnostycznej NPR 2007-2013. Posłużyły one także wypracowaniu przesłanek i uwarunkowań dla tego dokumentu. Następnie w ramach prac Międzyresortowego Zespołu do przygotowania NPR 2007-2013, podjęto dyskusję na temat najważniejszych problemów społeczno-gospodarczych na lata 2007-2013 w oparciu o szczegółowe prognozy oraz strategie lub ich założenia. W wyniku tych prac zostały przygotowane "Założenia do Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007 - 2013", które zostały przyjęte przez Radę Ministrów w dniu 27 kwietnia 2004r.

W ramach konsultacji społeczno-gospodarczych "Założeń" od maja 2004 roku odbywały się w konferencje regionalne i konferencje tematyczne.

Konferencje regionalne i tematyczne.

Celem konferencji regionalnych organizowanych we wszystkich 16 województwach było zainicjowanie ogólnopolskiej dyskusji na temat wizji rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, pożądanych kierunków działań rozwojowych w latach 2007-2013, a także strategicznych wizji rozwoju poszczególnych województw. Uzyskane opinie zostały wykorzystane do przygotowania zarówno szczegółowego trybu prac nad Narodowym Planem Rozwoju na lata 2007-2013, jak i samego dokumentu. Od września do grudnia br. prowadzono konferencje tematyczne organizowane przez poszczególne resorty, a koordynowane przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy. Zasadniczym celem konferencji tematycznych było umiejscowienie danego obszaru tematycznego w Narodowym Planie Rozwoju.

Dalsze prace nad Narodowym Planem Rozwoju na lata 2007-2013.

Zasadnicze prace nad Narodowym Planem Rozwoju na lata 2007-2013 są prowadzone w Ministerstwie Gospodarki i Pracy przy ścisłej współpracy z innymi resortami i urzędami centralnymi oraz samorządami terytorialnymi i ich reprezentacjami, organizacjami pozarządowymi, organizacjami przedsiębiorców i pracodawców, związkami zawodowymi, środowiskami akademickimi i eksperckimi, itp. Ważnym partnerem jest ponadto Komisja Europejska i inne instytucje unijne.

Etapy prac:

• grudzień 2004 - opracowanie wstępnego projektu Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013,
• styczeń-maj 2005 - ogólnopolskie konsultacje Wstępnego projektu Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013,
• opracowanie przez zespól ekspertów analizy ex-ante Projektu NPR na lata 2007-2013 oraz makroekonomicznego efektu realizacji NPR.

Ustawa o Narodowym Planie Rozwoju.

Ustawa o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. 04.116.1206 z dnia 24 maja 2004), jest dokumentem, który określa sposób przygotowania i realizacji Narodowego Planu Rozwoju, w tym:

1. zasady koordynacji i współdziałania organów administracji rządowej, organów administracji samorządowej i partnerów społecznych i gospodarczych;
2. zasady współdziałania z instytucjami Wspólnot Europejskich oraz organizacjami międzynarodowymi;
3. instrumenty finansowe;
4. system instytucjonalny;
5. system programowania, monitorowania, sprawozdawczości, oceny i kontroli.

Ustawa określa dokumenty, które należy uwzględnić przy opracowywaniu oraz realizacji Narodowego Planu Rozwoju, a także opis Narodowego Planu Rozwoju.