90. rocznica nadania autonomii polskiej części Górnego Śląska

15 lipca przypada 90. rocznica ustanowienia autonomii Górnego Śląska w ramach II Rzeczypospolitej

Autonomia polskiej części Górnego Śląska została ustanowiona na mocy ustawy konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego (Statut Organiczny Województwa Śląskiego) z 15 lipca 1920 r. Statut Organiczny nadawał województwu śląskiemu szeroką autonomię w wielu dziedzinach życia. Na jego mocy m.in. powołano Sejm Śląski, uchwalający własny budżet, który zasilał Skarb Śląski. Tekst Statutu Organicznego zawierał 45 artykułów. Dążono w nim do zachowania równowagi między samorządnością regionu a zwierzchnictwem władzy państwowej. Przykładem był rodzaj śląskiego „mini rządu" - Śląska Rada Wojewódzka, w której skład wchodziło dwóch przedstawicieli rządu państwowego: wojewoda i wicewojewoda oraz pięciu corocznie wybieranych samorządowców. W całym okresie działania Sejm Śląski uchwalił ok. 500 własnych ustaw.

Autonomiczne województwo śląskie przestało funkcjonować we wrześniu 1939 r. wraz z okupacją i przyłączeniem do III Rzeszy, a formalnie - 6 maja 1945 r., kiedy komunistyczna Krajowa Rada Narodowa zniosła autonomię.

Do przedwojennej tradycji odwołali się radni Sejmiku Województwa Śląskiego podczas ostatniego posiedzenia. Lipcową sesję zainaugurował wykład prof. dr. hab. Józefa Ciągwy z Uniwersytetu Śląskiego zatytułowany  „90. rocznica powstania Województwa Śląskiego". Mówił on o doniosłości ustanowienia przed 90 laty autonomii dla rozwoju polskiej samorządności. Przypomniał też, że Statut Organiczny był pierwszą w II Rzeczypospolitej ustawą konstytucyjną.