Wojciech Gerson w Muzeum Śląskim
Od dzisiaj odwiedzający Galerię Malarstwa Polskiego w Muzeum Śląskim mogą zobaczyć dzieło Wojciecha Gersona „Odpoczynek w szałasie". Unikatowy obraz udostępniony przez Zamek Królewski w Warszawie został wypożyczony w zamian za „Żydówkę z cytrynami" Aleksandra Gierymskiego.
Obraz Wojciecha Gersona „Odpoczynek w szałasie", uważany za jedno z najlepszych dzieł tego artysty, był początkowo własnością rodziny Kronnenbergów, magnatów finansowych pochodzenia żydowskiego i kolekcjonerów polskich dzieł sztuki, mieszkających w Warszawie od pocz. XIX w. W czasie II wojny światowej znaczna część kolekcji rodziny zaginęła, a obraz Gersona został włączony do spisu utraconych zabytków polskich. W 2004 r. dzieło pojawiło się niespodziewanie w katalogu aukcyjnym firmy Sothebys jako zakup od kolekcjonera z Republiki Południowej Afryki. Spadkobiercy rodziny barona Kronnenberga, powiadomieni przez polskie władze, byli zainteresowani odzyskaniem skradzionego w czasie wojny obrazu. Gdy im się to udało, został przez nich przekazany do zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie.
Obraz Gersona - znany także pod innymi tytułami: „Zaczarowane dźwięki", „W góralskiej chacie", „Góralski koncert" - będzie eksponowany w Galerii Malarstwa Polskiego 1800-1945 Muzeum Śląskiego od 15 sierpnia do początku lutego przyszłego roku. Wszyscy pragnący zobaczyć „Pomarańczarkę" w Muzeum Śląskim będą musieli poczekać do lutego 2012 r. Obraz został wypożyczony na prestiżową wystawę „Polska - Niemcy. 1000 lat sąsiedztwa w Europie" w galerii Martin-Gropius-Bau w Berlinie.
O dziele Aleksandra Gierymskiego zrobiło się głośno w listopadzie ubiegłego roku, gdy obraz o tym samym tytule trafił do jednego z hamburskich domów aukcyjnych. Aleksander Gierymski namalował dwa, niemal identyczne obrazy funkcjonujące pod tytułami „Żydówka z cytrynami" i „Pomarańczarka". Oba były sygnowane przez artystę. Przed II wojną światową jeden z tych obrazów znajdował się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie i w czasie wojny zaginął. Po wojnie został wpisany na listę strat wojennych. Drugi natomiast - datowany przez autora na rok 1881 - został zakupiony w 1929 r. przez Muzeum Śląskie w Katowicach. Obraz eksponowany w stałej Galerii Malarstwa Polskiego naszego muzeum pochodzi ze zbiorów znanego kolekcjonera - Ignacego Korwina Milewskiego, który nabył dzieło od samego malarza w roku jego powstania (1881), a następnie odsprzedał je w 1924 r. do antykwariatu Abe Gutnajera w Warszawie, skąd pięć lat później trafił do Muzeum Śląskiego.