„Rewitalizacja w Tychach. Pasaż kulturalny Andromeda" to pierwszy projekt w województwie śląskim, a czwarty w Polsce, który otrzyma pożyczkę w ramach Inicjatywy JESSICA.

W wyniku realizacji tej inwestycji zostanie zaadaptowany niezagospodarowany i niezamieszkały budynek, w którym pierwotnie znajdowało się kino „Andromeda". Powstały w ten sposób pasaż obejmie 3 poziomy, na których znajdzie się sfera usługowa z działalnością handlową i gastronomiczną, Miejska Galeria Sztuki, Mediateka oraz sala konferencyjno-audiowizualna.

Inwestycja pozostanie w ścisłym związku z projektem dotyczącym rewitalizacji Tyskiej Starówki oraz rewitalizacją zdegradowanego terenu poprzemysłowego w sferę aktywności społeczno-gospodarczej. Projekt Andromeda jest kolejnym etapem mającym na celu przywrócenie funkcji społecznych i gospodarczych przestrzeni miejskiej w centrum miasta, z których będą korzystać wszyscy mieszkańcy.

Na realizację tego przedsięwzięcia miasto otrzyma 4,5 mln zł pożyczki (wartość całego projektu wyniesie ponad 11,4 mln zł). Po wyłonieniu wykonawcy robót prace potrwają ok. 18 miesięcy.

„Tychy realizują pierwszy projekt w ramach Inicjatywy JESSICA. Cieszy fakt, że to projekt związany w kulturą. Dzięki takim inwestycjom miasto niegdyś będące sypialnią dla innych ośrodków, samo staje się ważnym punktem na mapie kulturalnej regionu" - powiedział obecny podczas uroczystości członek Zarządu Województwa Śląskiego Jerzy Gorzelik.

JESSICA wdrażana jest w ramach 5 regionalnych programów operacyjnych w województwach: Wielkopolskim, Zachodniopomorskim, Pomorskim, Śląskim oraz Mazowieckim. Umowy dotyczące pożyczek na Projekty Miejskie zostały podpisane dotychczas jedynie w województwie wielkopolskim, które najwcześniej rozpoczęło wdrażanie Funduszu Powierniczego.

Województwo śląskie przystąpiło do wykorzystywania mechanizmów funduszy zwrotnych jako trzecie. Cieszy więc fakt podpisania pierwszej umowy z beneficjentem, co było możliwe dzięki sprawnie przeprowadzonemu wdrażaniu Inicjatywy oraz dobremu przygotowaniu projektu złożonego przez Miasto Tychy.

W lipcu 2010 roku Województwo Śląskie i Europejski Bank Inwestycyjny podpisały umowę o realizacji inicjatywy JESSICA. Pozwoli ona na przedłużenie dostępności funduszy unijnych na realizację projektów rewitalizacyjnych. Na jej uruchomienie przeznaczono 60 mln euro z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego, w tym 51 mln ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Szansą na ożywienie zdegradowanych obszarów jest ich rewitalizacja, czyli nadanie im nowych funkcji społeczno-gospodarczych, poprawienie ich estetyki czy podniesienie w nich jakości życia. Zaletą JESSIKI jest odejście od tradycyjnego mechanizmu udzielania bezzwrotnych dotacji na rzecz mechanizmu odnawialnego - zwrotnych instrumentów finansowych (pożyczek, wkładów kapitałowych czy gwarancji). Umożliwia ona - w odróżnieniu od dotacji - wielokrotne wykorzystanie tych samych środków. Innymi słowy, JESSICA stwarza możliwość przedłużenia dostępności funduszy unijnych przeznaczonych na realizację projektów rewitalizacyjnych.

Kwota 60 mln euro - w postaci pożyczek dla wnioskujących beneficjentów - zostanie w całości przeznaczona na realizację projektów rewitalizacyjnych. To kwota, która cały czas będzie „w obiegu" - to będą pieniądze „pracujące". Zarząd Województwa postanowił o zaangażowaniu takiej kwoty, zabezpieczonej dotychczas w RPO WSL, do stworzenia mechanizmu finansowego JESSICA. Ponieważ jednym z twórców tego mechanizmu jest EBI, Zarząd uznał, że będzie najbardziej wiarygodnym i doświadczonym partnerem do jego wdrożenia w naszym województwie. Podobnie zresztą postąpiły inne regiony, które również wdrażają JESSICĘ w Polsce. Należy tutaj pamiętać, że każdy region podpisał odrębną umowę z EBI na realizację tego przedsięwzięcia i w każdym regionie mogą się nieco różnić zasady udzielania np. kredytów. Znaczenie ma tutaj specyfika regionu i wielkość zaangażowanych środków.

O zakresie rewitalizacji (czyli wyborze konkretnych projektów obszarów/ budynków) współdecydują gminy, które odpowiadają za tworzenie Lokalnych Planów Rewitalizacji. Takie plany są już skonstruowane w gminach i do nich zgłaszane są inwestycje. Uruchomienie pierwszych kredytów w ramach inicjatywy planowane jest w drugim kwartale bieżącego roku. Do grupy projektów, które mogą ubiegać się o finansowe wsparcie, zaliczyć można m.in. przekształcanie zdegradowanych obiektów przemysłowych, w których mieścić się będą np. kina, galerie, teatry czy centra konferencyjne, projekty zakładające odnowę powojskowych i poprzemysłowych obszarów czy przedsięwzięcia odnowy centrów miast, dzielnic oraz infrastruktury miejskiej o unikalnej wartości historycznej.

Stan wdrażania inicjatywy JESSICA w Polsce:

Województwo Wielkopolskie:
29 kwietnia 2009 r. - podpisanie umowy z EBI;
Pula środków: 66 264 706 euro;
Do tej pory podpisano umowy o pożyczki na 3 projekty miejskie:
1) 18 maja 2011 r. - podpisano pierwszą umowę pożyczki pomiędzy BGK a Spółką Goplana MGC Inwest. Developer budujący Galerię Goplana w Lesznie jako pierwszy pozyskał kilkudziesięciomilionowe wsparcie na rewitalizację poprzemysłowych obiektów fabryki Goplana i Metalplast.
2) 8 lipca 2011 r. - podpisano drugą umowę pożyczki pomiędzy BGK a Wielkopolskim Centrum Wspierania Inwestycji na realizację projektu - Rozwój Poznańskiego Parku Naukowo-Przemysłowego - etap II;  
3) 12 lipca 2011 r. - podpisano trzecią umowę pożyczki pomiędzy BGK a Machura Bros Corporation na realizację projektu - Rewitalizacja zdegradowanego obszaru przy ulicy Małachowskiego w Poznaniu oraz budowa Centrum Biurowego Podwale.

Województwo Zachodniopomorskie:
30 lipca 2009 r. - podpisanie umowy z EBI;
Pula środków: ok. 33,1 mln euro;
Do tej pory nie podpisano żadnej umowy o pożyczki.

Województwo Pomorskie:
12 lipca 2010 r. - podpisanie umowy z EBI;
Pula środków: 56,8 mln euro;
Do tej pory nie podpisano żadnej umowy o pożyczki.

Województwo Śląskie:
9 lipca 2010 r. - podpisanie umowy z EBI
Pula środków: 51 mln euro
3 kwietnia 2012 r. - podpisanie umowy pomiędzy Bankiem Ochrony Środowiska a Miastem Tychy.

Województwo Mazowieckie:
15 lipca 2011 r. - podpisanie umowy z EBI
Pula środków: ok. 40 mln euro
Obecnie trwają przygotowania do ogłoszenia naboru na Fundusze Rozwoju Obszarów Miejskich.