Historia znalezionej szafy

Niezwykły mebel znajdował się przez wiele lat w jednym z mieszkań, remontowanych niedawno przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Katowicach. Szafa, która miała zostać wyrzucona, zaciekawiła Remigiusza Mrozka, miłośnika zabytkowych przedmiotów. Mebel okazał się tym bardziej niezwykły, gdy okazało się, że wewnątrz znajduje się schowek mieszczący Torę, czyli pięć pierwszych ksiąg Biblii, najważniejszy tekst objawiony judaizmu oraz modlitewniki. Znalezisko po konsultacji z przewodniczącym Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, Włodzimierzem Kacem, zostało przekazane Muzeum Śląskiemu. Przez wzgląd na dużą wartość historyczną odzwierciedlającą dramatyczne i niezwykle złożone losy tych ziem i wielonarodowościowe korzenie mieszkańców, obiekty wzbogacą ekspozycję w nowej siedzibie Muzeum Śląskiego prezentującą dzieje tego regionu. Zanim jednak teksty trafiły do muzeum, przeszły tygodniowy pobyt w komorze fumigacyjnej, która oczyszczając obiekty z grzybów i pleśni, zabezpieczyła je przed podjęciem prac dalszych konserwatorskich.

Co zawiera tajemniczy schowek

W szafie obok Tory pochodzącej prawdopodobnie z katowickiej synagogi, znaleziono Księgę Wyjścia i Księgę Rodzaju z tłumaczeniem (aramejskim) wraz z komentarzami Raszi, Sifte Chachamim i Toldot Aron (komentarz  autorstwa Arona z Żytomierza). Dodatkiem do nich jest porządek modlitw oraz modlitwy odmawiane przed i w czasie święta Pesach w przypadające w tym czasie czytania w synagodze specjalnych fragmentów Tory.

Najstarsze znalezione obiekty pochodzą z XIX wieku, jak choćby Halacha (prawo żydowskie) w pytaniach i odpowiedziach z 1895 roku, napisana przez rabina Szneura Zalmana z Ladów, do której odwołuje się większość współcześnie żyjących chasydów w rozwiązywaniu problemów codziennego życia czy Machor (Modlitewnik na żydowskie święta doroczne) Redelheimski z 1852 roku, w którym znalazło się pierwsze tłumaczenie na literacki język niemiecki świątecznych poematów liturgicznych, hebrajski komentarz i historyczno-literackie wprowadzenie oraz alfabetyczne zestawienie twórców poezji liturgicznej. Oprócz tych publikacji w szafie odkryto m.in. Słownik Talmudyczny, Psalmy Dawidowe z komentarzami, Sefer Dwasz Lefi (O znaczeniu słów w tradycji), Księga Proroka Ezechiela wydana w Petersburgu w 1852 roku, Modlitewnik na Święto Rosz ha-Szana (pierwszy dzień kalendarza żydowskiego) oraz Szulchan Aruch, czyli podstawowy kodeks prawa żydowskiego autorstwa jego twórcy, Josefa Karo.

Wspólne dopisanie się do historii

Muzeum Śląskie zaprasza 16 czerwca w godz. od 12.00 do 18.00 wszystkich, którzy chcą się włączyć w społeczną akcję tworzenia ekspozycji stałej poświęconej historii Górnego Śląska w nowej siedzibie. Podczas zbiórki organizowanej w budynku przy al. W. Korfantego 3 będą obecni historyk, historyk sztuki, etnograf, znawca plastyki nieprofesjonalnej oraz fotografii, którzy pomogą zidentyfikować przedmiot oraz wypełnić prosty formularz. Darczyńcy proszeni są o zabranie dokumentu tożsamości. Osoby, które chcą ofiarować większe obiekty, takie jak rzeźby, meble, obrazy, proszone są o zrobienie zdjęcia (np. telefonem komórkowym). Ofiarodawcy zostaną nagrodzeni elegancką, złotą przypinką z limitowanej serii przeznaczonej tylko na tę okazję.