Zamówienia publiczne mogą być społecznie odpowiedzialne

Zarząd Województwa Śląskiego zarekomendował Urzędowi Marszałkowskiemu i jednostkom Samorządu Województwa stosowanie klauzul społecznych oraz ekologicznych w zamówieniach publicznych.

Oznacza to, że w sytuacjach uzasadnionych specyfiką zamówienia, mogą być stosowane kryteria uwzgledniające oddziaływanie usług i towarów na środowisko naturalne jak i klauzule społeczne. Odnoszą się one do realizacji zamówienia przez określone grupy osób. W praktyce najczęściej chodzi o niepełnosprawnych, młodocianych bądź bezrobotnych. W takich sytuacjiach zamawiający ma wpływ na rozwój np. podmiotów ekonomii społecznej zatrudniających te grupy pracowników oraz na ich aktywizację zawodową i społeczną.

Pomocne w stosowaniu kryteriów środowiskowych, jak i społecznych są certyfikaty potwierdzające spełnianie ściśle określonych warunków (np. certyfikat EU Ecolabel, Fairtrade, FSC, GOTS, SA 8000).

Rekomendacje udzielone przez Zarząd Województwa Śląskiego to odpowiedź na petycję Fundacji „Kupuj Odpowiedzialnie”. Możliwość stosowania klauzul społecznych została wprowadzona do polskich regulacji w zakresie zamówień publicznych w 2009 r. nowelizacją ustawy z dn. 5 listopada 2009 r. Prawo zamówień publicznych oraz ustawa z dn. 7 maja 2009 roku o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Do listy dodatkowych warunków realizacji zamówienia, jakie zamawiający może postawić wykonawcy, określonych w art. 29 ust. 4 Pzp, dodano w październiku 2014 r. także możliwość wymagania, aby osoby wykonujące czynności w trakcie realizacji zamówienia były zatrudniane przez wykonawcę lub podwykonawcę na podstawie umowy o pracę, o ile jest to uzasadnione przedmiotem lub charakterem czynności, które mają wykonywać te osoby.

Polska jest także zobowiązana, od 18 kwietnia 2016 r., do stosowania zapisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE, co oznacza także dostosowanie naszego prawa krajowego. Nowa dyrektywa daje możliwość wprowadzania wymogów środowiskowych oraz społecznych do specyfikacji kryteriów zamówienia lub warunków jego realizacji.

Urząd Zamówień Publicznych wypracował zasady dotyczące stosowania wytycznych i dobrych praktyk dotyczących tzw. zielonych i społecznych zamówień publicznych.