"Koleje Śląskie to DNA komunikacji pasażerskiej w naszym województwie i chcemy, by to DNA funkcjonowało dobrze dlatego od początku obecnej kadencji samorządu inwestujemy w rozwój Kolei Śląskich. Chcemy, żeby województwo śląskie było regionem, w którym strategicznym środkiem transportu jest właśnie kolej, stąd konkurencyjna oferta przewozowa, rozbudowywana siatka połączeń i inwestycje w nowoczesny tabor" - mówi marszałek Jakub Chełstowski.

W Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego 2014-2020, na rozwój kolei przeznaczono 113 mln euro. Z tego 75 mln euro na dofinansowanie inwestycji związanych z rewitalizacją i modernizacją linii kolejowych i 38 mln euro na zakup taboru kolejowego. W ramach perspektywy 2014-2020 dofinansowanie z RPO WSL trafiło na projekty:

• rewitalizacja linii kolejowych nr 694/157/190/191 Bronów-Bieniowiec-Skoczów-Goleszów-Cieszyn/Wisła Głębce (PKP PLK) – dofinansowanie 369,7 mln zł,
• przygotowanie dokumentacji przedprojektowej i projektowej dla rewitalizacji liniowej infrastruktury kolejowej nr 140/169/179/885/138 połączenia: Orzesze Jaśkowice-Tychy-Baraniec-KWK Piast-Nowy Bieruń-Oświęcim (PKP PLK) - dofinasowanie –16 mln zł,
• dostawa co najmniej 10 sztuk elektrycznych zespołów trakcyjnych do wykonywania kolejowych wojewódzkich przewozów pasażerskich - dofinansowanie 138,7 mln zł.

W ramach uzgodnień prowadzonych z PKP PLK S.A. przy projektowaniu wsparcia z RPO WSL 2014-2020 ułożona została lista rankingowa obejmująca inwestycje dotyczące modernizacji i rewitalizacji linii kolejowych, przewidywane do wsparcia środkami unijnymi w ramach RPO. Określone szacunkowo koszty tych inwestycji pozwalały stwierdzić, że kwoty przewidziane w RPO WSL 2014-2020, nie zapewnią dofinansowania dla wszystkich projektów. Zarząd Województwa rekomendował włączenie niektórych inwestycji do realizacji przy wsparciu ze środków krajowych.

Jednym z takich projektów jest inwestycja na linii kolejowej nr 97 na odcinku Skawina – Żywiec, która została ujęta w Mandacie Negocjacyjnym Województwa Śląskiego.

W marcu 2021 roku województwa Śląskie i Małopolskie oraz Stowarzyszenie Aglomeracja Beskidzka podpisały list intencyjny o współpracy dotyczący rewitalizacji linii kolejowej nr 97 na odcinku Sucha Beskidzka-Żywiec.

Realizacja tego projektu ma poprawić komunikację między regionami, a przede wszystkim ułatwić życie mieszkańcom. Strony zadeklarowały podjęcie wspólnych działań na rzecz rewitalizacji odcinka linii kolejowej Sucha Beskidzka – Żywiec (wraz z odtworzeniem mijanki w Hucisku) o łącznej długości ok. 35 km, obejmującego miejscowości powiatu suskiego (woj. małopolskie): Sucha Beskidzka, Stryszawa, Lachowice, Kurów, Hucisko oraz powiatu żywieckiego (woj. śląskie): Pewel Wielka, Jeleśnia, Pewel Mała, Świnna, Żywiec.

Województwo Małopolskie w porozumieniu z Województwem Śląskim i samorządami z województwa śląskiego, zgłosiło jako wnioskodawca w ramach naboru do „Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej – Kolej+ do 2028 roku” – projekt „Rewitalizacja linii kolejowej nr 97 na odc. Sucha Beskidzka – Żywiec celem usprawnienia połączenia Kraków – Żywiec”.

Projekt został zakwalifikowany do II etapu naboru, w ramach którego wnioskodawcy zobowiązani są do przedłożenia wstępnego studium planistyczno-prognostycznego lub dokumentu równoważnego dla zgłoszonego projektu. Wstępne studium dla projektu opracowuje firma International Management Services sp. z o.o. na zlecenie Województwa Małopolskiego.

Warto przypomnieć, że samorząd województwa odpowiada za organizację kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich.

W latach 2019-2020 zostały zrealizowane wydatki na:

• organizację kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich (umowy z Kolejami Śląskimi i Polregio) – w 2019 roku – 188,7 mln zł i w 2020 roku – 198,4 mln zł,
• zakup taboru kolejowego – 2019 roku - 83,6 mln zł (zakup elektrycznych zespołów trakcyjnych współfinansowany ze środków unijnych),

W 2021 r. zabezpieczono w budżecie Województwa Śląskiego środki na:

• organizację kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich (umowy z Kolejami Śląskimi i Polregio) – plan 204,5 mln zł;
• przeprowadzenie naprawy poziomu P4 taboru kolejowego stanowiącego własność Województwa Śląskiego - plan 30,5 mln zł;
• wykonanie Studium Planistyczno-Prognostycznego Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej - Kolej + do 2028 roku dla projektu liniowego pn. "Uzupełnienie sieci kolejowej o połączenie kolejowe Jastrzębia- Zdroju z Katowicami” – 1,4 mln zł;
• sporządzenie wraz z jednostkami samorządu terytorialnego Województwa Śląskiego studiów planistyczno-prognostycznych dla realizacji zadań w ramach Programu Kolej+ - 700 tys. zł.

Zarząd Województwa Śląskiego myśli o inwestycjach w kolei długofalowo. W nowej perspektywie na lata 2021-2027 planowane kwoty na rozwój kolejnictwa są programowane w: priorytecie IV. Lepiej połączone Śląskie – 301,2 mln euro – m.in. na rozwój i udoskonalenie zrównoważonej, odpornej na zmiany klimatu, inteligentnej i intermodalnej mobilności i priorytecie III. Mobilne Śląskie – 212,9 mln euro na wsparcie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej.

Wśród inwestycji strategicznych przewidzianych do dofinansowania w perspektywie 2021-2027 województwo zaplanowało w trybie niekonkurencyjnym projekt pt. zakup zeroemisyjnego taboru kolejowego na rzecz organizowanych przez Samorząd Województwa Śląskiego kolejowych pasażerskich przewozów o charakterze regionalnym oraz rozbudowa i doposażenie zaplecza technicznego Spółki Koleje Śląskie w Katowicach przy ul. Raciborskiej 58. Dofinansowanie do projektu jest szacowane na poziomie 60 mln euro, a całkowita wartość inwestycji to ok. 70,6 mln euro.