W programie spotkania zainicjowano dyskusję w formule okrągłego stołu, do której zaproszono decydentów państw i regionów zrzeszonych wokół tematu transformacji górniczej. Marszałek Jakub Chełstowski wraz z przedstawicielami Ukrainy, Macedonii, Niemiec, Grecji, Czech, Kosowa i Czarnogóry zasiadł przy okrągłym stole, aby podzielić się doświadczeniami województwa z perspektywy dotychczasowej aktywności na rzecz transformacji.

Województwo śląskie jest największym regionem górniczym w Unii Europejskiej, który charakteryzuje wysoki stopień uprzemysłowienia i urbanizacji. Proces transformacji społeczno-gospodarczej trwa tu już od wielu lat, a jego dokończenie jest poważnym wyzwaniem gospodarczym i społecznym.

Marszałek Chełstowski podkreślił, że region od lat pracuje nad rozwiązaniami i projektami ukierunkowanymi na przyspieszenie sprawiedliwej transformacji. Natomiast obecność województwa -jako jednego z pierwszych polskich regionów - w Platformie Regionów Górniczych, powołanej z inicjatywy Komisji Europejskiej, jest paliwem do intensyfikacji prac w tym zakresie. Z inicjatywy władz samorządu, powołany został Regionalny Zespół dla Inicjatywy Regionów Górniczych, którego zadaniem jest uspołecznienie procesu transformacji, wyłanianie projektów, koordynacja działań zarządu i innych partnerów transformacji, a także monitorowanie postępu realizacji projektów. Zespół liczy obecnie 39 członków, przedstawicieli różnych środowisk – rządowych, samorządowych, pozarządowych , biznesowych, naukowych i eksperckich, a także środowisk kultury. To pozwala spojrzeć na proces transformacji z wielu, różnych perspektyw. Dzięki tak szerokiej perspektywie możemy uzyskać pełny obraz uwarunkowań regionalnych, barier i problemów, które chcemy rozwiązać, a także skutecznie budujemy wiedzę i dzielimy się nią co buduje konstruktywną postawę wobec potencjalnych wyzwań i problemów – powiedział marszałek Chełstowski.

Parlament Europejski zaproponował, aby w przyszłym budżecie Unii znalazł się nowy instrument - Fundusz Sprawiedliwej Transformacji Energetycznej, którego wartość stanowi 4,8 miliarda euro. Środki zostały zaproponowane w innej kopercie budżetowej niż Polityka Spójności i mają służyć wsparciu działań na rzecz ograniczenia negatywnych skutków społecznych, społeczno-gospodarczych i środowiskowych i dla pracowników i społeczności, związanych z odejściem od węgla. Marszałek podkreślił, że osobny fundusz jest bardzo ważną i potrzebną inicjatywą i powinien być zarządzany na poziomie regionalnym, ze wsparciem eksperckim Komisji Europejskiej. W swoim wystąpieniu marszałek Chełstowski podkreślił także, że ważnym obszarem zainteresowania samorządu województwa jest rewitalizacja terenów pogórniczych i poprzemysłowych. Województwo obecnie przygotowuje się do pełnienia funkcji Strategicznego Operatora Rewitalizacji w regionie. Mamy bogate doświadczenie w tym zakresie i narzędzia do realizacji tego zadania – powiedział Marszałek. Podkreślił także, iż czyni starania, aby nad wspólnymi projektami w zakresie transformacji pracować także z innymi regionami i w tym celu intensyfikuje współpracę z regionami zarówno w kraju jak i za granicą.

Organizatorem wydarzenia jest Komisja Europejska, Bank Światowy oraz Sekretariat Wspólnoty Energetycznej.