Dynamiczne przeobrażenia w światowej energetyce bez wątpienia wpływają na perspektywy polskiego górnictwa. Jak w tej sytuacji powinno się ono zmieniać, by odpowiadać na nowe trendy? Co transformacja regionów górniczych oznacza dla kraju, regionu i branży? Na te i wiele innych pytań próbują znaleźć odpowiedź politycy, eksperci, naukowcy i samorządowcy uczestniczący w Konferencji Górnictwo 2019 w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach.

W jednej z sesji na temat „Sprawiedliwej transformacji” wziął udział marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski.

W zgodnej opinii uczestników transformacja energetyczna dokonuje się już teraz, obszarem debaty jest tempo przemian oraz koszy ekonomiczne i społeczne tego procesu. Transformacja energetyczna dotyczy 42 regionów w Europy w których wydobywany jest węgiel kamienny i brunatny. Wiąże się to z potencjalnym zagrożeniem utraty miejsc pracy wszędzie tam gdzie węgiel stanowi podstawę bezpieczeństwa energetycznego w tym m.in. Polsce, Czechach czy Rumunii. Parlament Europejski zaproponował stworzenie specjalnego Funduszu na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji, który pomógłby regionom w tych przemianach. Obecnie trwają prace nad określeniem wielkości oraz sposób dystrybucji środków dla krajów i regionów, które dotkną skutki transformacji o czym mówił m.in. europoseł Grzegorz Tobiszowski.

„Bardzo ważnym będzie, jak rozumiemy zrównoważony rozwój Europy. Skala i wielkość funduszy na transformację nie może być przewidziana tylko na jedną perspektywę. Te fundusze muszą być odpowiednio wysokie - powiedział poseł Grzegorz Tobiszowski - Dużym wyzwaniem dla węgla będzie wprowadzenie dyrektywy gazowej. Może stać się tak, że zaczniemy rozmawiać o roli gazu w unijnej gospodarce, a przestaniemy rozmawiać o węglu - dodał.

Marszałek Jakub Chełstowski przypomniał że Śląsk jest największym regionem górniczym w Unii Europejskiej, gdzie skumulowane są problemy regionów pogórniczych. Dodał także, że aby skutecznie wykorzystać europejskiej środki funduszem tym należy zarządzać z poziomu regionalnego.

„Montaż finansowy, współpraca samorządów, strony rządowej, przedsiębiorstw stwarza szansę na przejście tej transformacji w sposób niezakłócony. Nie widzę w tej transformacji zagrożenia, natomiast widzę dużą szansę na rozwój. Mam nadzieję, że to regiony będą zarządzały tymi funduszami ponieważ, jak w przypadku środków w ramach RPO, to samorządy są gwarantem właściwego i sprawiedliwego ich wykorzystania” - powiedział marszałek Jakub Chełstowski.

Marszałek przypomniał, że powołał Zespół Regionalny dla inicjatywy transformacji regionów górniczych. Zespół jest ciałem pomocniczym dla zarządu województwa, którego głównym zadaniem jest identyfikacja regionalnych projektów godnych do zarekomendowania na forum całej platformy regionów europejskich z zamiarem włączenia ich do planu działań transformacyjnych. Zadaniem zespołu jest także budowa współpracy międzyregionalnej w ramach platformy, co w perspektywie ma pomóc w kreowaniu nowych możliwości rozwojowych m.in. w kierunku transformacji systemu energetycznego, eko-innowacji i dbałości o czyste powietrze i środowisko. Jak dodał marszałek, do zespołu zapraszani są wszyscy, których dotyczy proces transformacji, by nikt nie został pominięty.

„Aby transformacja mogła odbyć się w sposób sprawiedliwy musimy do tego procesu zaprosić wszystkie zainteresowane strony. Tylko w procesie dialogu możemy wypracować spójną wizje na przyszłość. Potrzeba także aby zdegradowanym terenom przywracać nowe funkcje przemysłowe, by na nowo mogły budować gospodarczą i społeczną pomyślność regionu - podsumował marszałek Chełstowski