Wszystkim obywatelom, niezależnie od statusu materialnego, prawo zapewnia równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanej ze środków publicznych. Ustawy o samorządach: gminnym, powiatowym oraz województwa nakładają na jednostki samorządu terytorialnego liczne zadania, w tym także z zakresu ochrony zdrowia. Niedofinansowanie sfery opieki zdrowotnej, brak środków oraz nieefektywne zarządzanie powoduje, że realizacja powyższych obowiązków staje się coraz trudniejsza.

Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej przewiduje dla jednostek publicznych, specyficzną formę organizacyjno - prawną, jaką jest samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej. Jednostki te zobowiązane są do udzielania świadczeń medycznych wszystkim uprawnionym, bez jednoczesnej gwarancji zapłaty za wykonane usługi. Przepisy prawne odnoszące się do zasad i sposobu zapłaty za wykonane przez zakłady opieki zdrowotnej świadczenia medyczne, których płatnikiem jest Narodowy Fundusz Zdrowia, a także określające limity na udzielane świadczenia, ulegają częstym zmianom, niejednokrotnie zupełnie nie odpowiadają rzeczywistym potrzebom i faktycznie wykonanym usługom medycznym. Tak zwane „nadwykonania" powodują, że jednostki opieki zdrowotnej popadają w coraz większe zadłużenie, co w konsekwencji prowadzi do obniżenia poziomu i jakości świadczeń medycznych. Coraz częściej jednostki te zmagają się z problemami kadrowymi i finansowymi. Jednym z problemów jest również obowiązek dostosowania się do uregulowań prawnych dotyczących spełnienia warunków realizacji świadczeń usług zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Stojące przed regionem wyzwania w związku z uczestnictwem w strukturach Unii Europejskiej niosą za sobą konieczność podniesienia poziomu infrastruktury jednostek oraz świadczonych przez nie usług.

Troską władz samorządowych województwa śląskiego jest zapewnienie poprawy stanu zdrowia i bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców regionu. Realizacja tego celu wymaga zagwarantowania sprawnych i efektywnie zarządzanych jednostek ochrony zdrowia, dysponujących odpowiednim zapleczem kadrowym, sprzętowym i lokalowym, jednostek o stabilnej sytuacji finansowej. Podstawowe znaczenie dla realizacji celu (uwzględniając regionalny charakter zadań samorządu województwa) ma restrukturyzacja wojewódzkich jednostek ochrony zdrowia, poprzez stworzenie grupy strategicznych zakładów, których funkcjonowanie ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia osobom uprawnionym bezpieczeństwa medycznego. Restrukturyzacja przyczyni się do stworzenia przewagi konkurencyjnej samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej na rynku usług zdrowotnych, zarówno pod względem medycznym, jak i ekonomicznym.

Aby w pełni zrealizować wyznaczony cel przystąpiono do opracowania Kierunków Restrukturyzacji Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest Województwo Śląskie na lata 2009-2013, zwanych w dalszej części „Kierunkami". „Kierunki" odnoszą się do problemów występujących w regionie śląskim i skierowane są do wszystkich wojewódzkich jednostek ochrony zdrowia, dla których organem założycielskim jest Samorząd Województwa Śląskiego. Biorąc pod uwagę liczebność jednostek, a także trudną sytuację w sferze finansów publicznych, uznaje się, że przedstawiona propozycja restrukturyzacji znajduje w pełni uzasadnienie podejmowanych działań.

Dokument przygotowany został w oparciu o przepisy: ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U.2001 Nr 142 poz. 1590 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jednolity Dz.U.2007 r. Nr 14 poz. 89 z późn. zm.).